Ճագարի գոմաղբը, բույսերի համար օգտակար նյութերի իր պարունակությամբ, գերազանցում է բոլոր այլ կենդանիների գոմաղբին և, ի տարբերություն դրանց, այն կարելի է օգտագործել անմիջապես, թարմ վիճակում, առանց փտեցման կամ կոմպոստավորելու:
Ճագարի գոմաղբը պարզապես գտածո է օրգանական հողագործությամբ զբաղվողների համար: Այն հարստացնում է աղքատացած հողերը՝ բարելավելով հողի կառուցվածքը և խթանելով միկրոօրգանիզմների բազմացումը:
Ճագարի գոմաղբը պարունակում է՝
- 2,4 % ազոտ;
- 1.4 % ֆոսֆորական թթու;
- 0,6 % կալիումի կարբոնատ (պոտաշ):
Բացի այդ, շատ կան օգտակար հանքանյութեր և միկրոէլեմենտներ, ինչպես նաև բազմաթիվ քիմիական տարրեր, օրինակ, կալցիում, մագնեզիում, բոր, ցինկ, մանգան, ծծումբ, պղինձ, եւ կոբալտ և այլն:
N – P – K ցուցանիշների համեմատություն
N = Ազոտ, % P = Ֆոսֆոր, % K = Կալիում %
Գոմաղբը՝ N P K
Ճագարի 2.4 1.4 0.6
Թռչնի 1.6 1.5 0.9
Կովի 0.6 0.2 0.5
Ձիու 0.7 0.2 0.6
Խոզի 0.5 0.3 0.5
Ոչխարի 0.7 0.3 0.9
Բադի 0.6 1.4 0.5
Որդակոմպոստ 0.5 0.5 0.3
Ճագարի գոմաղբը նաև շատ ավելի չոր է և էականորեն նվազ հոտավետ է: Ճագարի գոմաղբը թերևս միակ օրգանական պարարտանյութն է, որը չի պարունակում մոլախոտերի սերմեր և չի այրում բույսերը թարմ վիճակում օգտագործելիս:
Ճագարի գոմաղբի կիրառման ձևերը
Թարմ վիճակում
Ճագարի գոմաղբի գնդիկները թարմ վիճակում կարելի է անմիջապես, փոքր չափաբաժիններով շաղ տալ բույսերի շուրջ և խառնել հողի հետ՝ 5-10 սմ խորությամբ: Եթե գոմաղբը թրջված է ճագարի մեզով, ապա խորհուրդ է տրվում նախ 1-2 օր չորացնել գնդիկները արևի տակ: Հողի հետ խառնված գոմաղբը ավելի շուտ կյուրացվի հողում գտնվող մանրէների կողմից:
Աշնանը, բերքը հավաքելուց հետո և ձմռանը, ճագարի գոմաղբը կարելի է շաղ տալ հողի կամ ձյան վրա ավելի մեծ չափաբաժիններով:
Եթե անմիջապես օգտագործելու տեղ չկա, ճագարի գոմաղբը կարելի է պաշարել մաքուր, չոր, ճանճերի ու այլ միջատների համար ոչ հասանելի տեղում:
Մանրեցված կամ աղացած վիճակում
Ճագարի գոմաղբի գնդիկները չորացնում են արևի տակ, այնուհետև աղալով կամ ծեծելով փոշի են դարձնում ու օգտագործում հողախառնուրդներ պատրաստելիս:
3 կգ հողին խառնում են 1 ճաշի գդալ գոմաղբի փոշի:
Ճագարի գոմաղբի փոշին նույնպես, ընդորում, շատ ավելի արդյունավետ կլինի, քան թարմ գոմաղբի դեպքում, կարելի է փոքր չափաբաժիններով շաղ տալ բույսերի շուրջ և խառնել հողի հետ՝ 5-10 սմ խորությամբ:
Ճագարի գոմաղբից “թեյ”
Բույսերը կարելի է ջրել ճագարի գոմաղբից պատրաստված լուծույթով՝ “թեյով”: Թեյը պատրաստելու համար 1,5-2 կգ ճագարի գոմաղբը լցնում են 10-12 լիտր ջրի մեջ և թողնում են մինչև միատարր լուծույթ դառնալը:
Ստացված լուծույթով հողը պարարտացնում են թիրախային՝ փոքրիկ հորեր են փորում և լցնում “թեյը”՝ 1 ք.մ.-ին 2 լիտր “թեյ”: Այս եղանակով հողի պարարտացում
կարելի է անել տարեկան 1-2 անգամ, օրինակ, գարնանն ու աշնանը:
Ճագարի գոմաղբից պատրաստված “թեյով” կարելի է պարբերաբար ջրել կոմպոստի կույտը: Միախառնվելով կոմպոստի այլ բաղադրանյութերի հետ այն ավելի կպարարտացնի կոմպոստը:
Սենյակային բույսերի համար ճագարի գոմաղբից”թեյը” պատրաստվում և կիրառվում է այսպես.
Աղացած գոմաղբով
Մեկ թեյի գդալ ճագարի աղացած գոմաղբը լուծել 1 լիտր քլորազերծ եղած ջրի մեջ և հնացնել 1-2 շաբաթ, այնուհետև ջրել բույսերը:
Թարմ գոմաղբով
Թարմ գոմաղբի գնդիկները լցնել որևէ հարմար շշի մեջ՝ որքան կտեղավորվի: Վրան լցնել քլորազերծ եղած ջուր և թողնել “եռա” 2-3 շաբաթ: Բույսերը ջրել պատրաստի “թեյը” ջրով 1:10 բացելուց հետո:
Գոմաղբը՝ հողագործության մեջ օգտագործվող ամենահին, ամենատարածված բնական պարարտանյութն է: Օրգանական պարարտանյութի այս տեսակը բույսերի համար ազոտի, լուսածինի (ֆոսֆոր) և կալիումի, ինչպես նաև մի ամբողջ շարք բույսի կենսագործունեության համար անհրաժեշտ միկրոտարրերի՝ մասնավորապես, կրի, մագնեզիումի, ծծումբի, քլորի և կրեմնիումի մատակարար է:
Ոսկրալյուրը (ֆոսֆոազոտին) ստանում են խոշոր եղջերավոր անասունների կմախքների ոսկորներն աղալով: Լուսածինի (ֆոսֆոր) և կալցիումի կենսաբանորեն անվտանգ աղբյուր է, քանի որ կենդանական ծագում ունի և լիովին քայքայվում է 6-8 ամսում: Ոսկրալյուրը կենդանական ճարպեր պարունակելու հաշվին բավականին խոնավ փոշի է: Օգտագործվում է և՛ որպես օրգանական պարարտանյութ, և՛ որպես անասնակերի հավելված:
Թռչնաղբը (թռչունների ծերտը) բարձրակարգ ու լիակազմ օրգանական պարարտանյութ է, օգտակար նյութերի կազմով ոչնչով չի զիջում և նույնիսկ գերազանցում է հանքային պարարտանյութերին: Օգտակար նյութերով առավել հարուստ են հավերի և աղավնիների թռչնաղբերը:
