Category Archives: Դեկորատիվ թփեր

Ադենիում

Ադենիումը (անգլ․՝ Desert rose, ռուս․՝ Адениум, լատ․՝ Adenium) շնամեռուկազգիների ընտանիքի սուկուլենտ բույս է։

Բույսի ծաղկման շրջանը բավականին երկար է։ Ծաղիկները տարբերվում են չափերով և ձևով: Տանը, ադենիումը հաջողությամբ աճեցվում է ցնցող գեղեցիկ, ինչպես կրկնակի, այնպես էլ պարզ ծաղիկներով, պարզ և տպավորիչ, կոնտրաստ երանգներով:

Ադենիումները հիմնականում երկարակյաց, սուկուլենտ, բազմամյա բույսեր են՝ արևադարձային շրջաններից: Դրանք, ընդհանուր առմամբ, անապատի բույսեր չեն: Ավելին, այսօր մշակվող սորտերը և նույնիսկ տեսակները ներկայացնում են «ընտանեկան» բուծում. միայն կլոնները, որոնք կարող էին մշակել ավելի խոնավ պայմանները, գոյատևեցին, ինչի արդյունքում մնացած բույսերը նույնիսկ ավելի քիչ գոհ են չորային պայմաններից, քան վայրի պոպուլյացիաները:

Ե՞րբ է ծաղկում ադենիումը:

Չնայած արևի պայծառ լույսը խթանում է ադենիումի ծաղկելը, ամռան ամենաշոգ շաբաթների ընթացքում այն ընդհատում ծաղկելը: Արդյունքում երկու ծաղկման երկու ժամանակաշրջան է ունենում:

Ծաղիկները հայտնվում են վաղ գարնանը և, պատշաճ խնամքի դեպքում, ծաղկելը շարունակվում է մինչև ամառվա կեսը։ Այնուհետեւ 6-8 շաբաթ դադար է լինում և ծաղկման շրջանը վերսկսվում է միայն սեպտեմբերի սկզբին։

Բնության մեջ ադենիումը կարող է հասնել 3 մետր և ավելի բարձրության՝ կախված տեսակից, բայց սենյակային պայմաններում այն հազվադեպ է գերազանցում 1 մետրը։ Վերջերս բուծվել են մինի չափսերի խմբի մինի ադենիումներ՝ 12-17 սմ բարձրությամբ։ Այդ գաճաճ ծառերը սկսում են ծաղկել արդեն 2 տարեկանից։

Ուշադրություն. Բույսի հյութը շատ թունավոր է, ուստի բոլոր գործողությունները կատարեք ձեռնոցներով և մեծ խնամքով։

Ադենիումի տեսակները

  • Adenium obesum – Ադենիում գիրուկ – ամենատարածվածն է
  • Adenium multiflorum
  • Adenium arabicum – երկրորդ ամենատարածվածն է
  • Adenium socotranum
  • Adenium boehmianum
  • Adenium crispum
  • Adenium swazicum

Խնամքը

Օդի ջերմաստիճանը

Ադենիումը ջերմասեր է, հարմարավետ է օդի ջերմաստիճանը ամռանը մոտ 25-27°С, ձմռանը՝ 12-13°С-ի սահմաններում։ Բույսը չի հանդուրժում արմատային համակարգի սառեցումը, ուստի օդի ցածր ջերմաստիճանի դեպքում, հողը պետք է ամբողջությամբ չոր լինի: Ամառանը ավելի լավ է դուրս հանել այգի կամ պատշգամբ։ Եթե ​​պատշգամբը մեկուսացված է, ապա ադենիումը կարելի է հանել արդեն ապրիլին, երբ ջերմաստիճանը + 8°С-ից ցածր չէ, և տուն բերել հոկտեմբերին, կամ ավելի վաղ, եթե ջերմաստիճանը կարող է իջնել + 8°С-ից ցածր:

Լուսավորությունը

Ադենիումին անհրաժեշտ է շատ լուսավոր արևոտ տեղ հատկացնել։ Լավ է աճում հարավային պատուհանագոգին: Այնուամենայնիվ, գարնանը պայծառ արևին պետք է սովորեցնել աստիճանաբար: Ձմռանը նույնիսկ հարավային պատուհանագոգին կարող է մի փոքր մութ լինել ադենիումի համար։ Եթե ադենիումը ձմռանը պահվում է ջեռուցվող սենյակում, ուր ջերմաստիճանը 24-26 ° C է, ապա այն կշարունակի աճել, բայց քանի որ ձմռանը արևը քիչ է, իսկ օրը կարճ է, նոր ճյուղերը սկսում են ձգվել, փոքրանալ և գունատվել։ Հետեւաբար, անհրաժեշտ կլինի տեղադրել լրացուցիչ լուսավորություն կամ գտնել ավելի զով տեղ:

Ոռոգումը

Գարնանը և ամռանը չափավոր են ջրում, որպեսզի հողի մակերեսը հասցնի չորանալ։ Խնամքի հիմնական սխալը չափից շատ ջրելն է. ադենիումը շատ զգայուն է ավելորդ խոնավության նկատմամբ, արմատները հեշտությամբ կարող են փտել դրանից: Ձմռանը ջրելը սահմանափակ է՝ կախված օդի ջերմաստիճանից՝ որքան ցուրտ է, այնքան քիչ։

Սնուցումը

Ծաղիկների և նոր տերևների առաջանալուց հեըո սկսում ենադենիումի սնուցումը դեկորատիվ ծաղկող բույսերի համար նախատեսված հատուկ պարարտանյութով՝ ավելացնելով ոռոգման համար նախատեսված ջրի մեջ։ Սնուցումն արվում է 2 շաբաթը մեկ անգամ։ Պարարտանյութում NPK-ի օպտիմալ հարաբերակցությունը 20-20-20 է։ Երբեմն տերևների ծայրերը շագանակագույն են դառնում, եթե դա պայմանավորված չէ հողի ուժեղ, չափից ավելի չորացումով, ապա բույսը կարող է բավարար քանակությամբ կալիում չունենալ: Պետք է երկու սնուցում անել կալիումի նիտրատով կամ կալիումի մոնոֆոսֆատով։ Հատկապես հաճախ կալիումի քաղց տեղի է ունենում երբ բույսն աճում է մաքուր տորֆի մեջ:

Օդի խոնավությունը

Ադենիումը սիրում է մանր կաթիլներով ջրով ցողվել՝ այնպես որ ջուրը չհոսի ճյուղերի երկայնքով: Ծաղկման շրջանում պետք է խուսափել ծաղիկները ցողելուց։

Տեղափոխությունը

Այլ, քիչ ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ բույսը տեղափոխում են տարին մեկ, գարնանը։ Հողը պետք է լինի փխրուն և ունենա մի փոքր թթվային ռեակցիա: Կարելի է օգտագործել բերրի կավահող՝ լվացված գետի ավազի հավելումով: Կարելի է օգտագործել կակտուսների համար նախատեսված պատրաստի հողախառնուրդ:

Ադենիումի բազմացումը

Սերմերով։ Ադենիումի սերմերը արագ են կորցնում ծլողունակությունը, ուստի խորհուրդ է տրվում օգտագործել միայն թարմ սերմեր։ Ավելի լավ են ծլում տաքացվող հողում, սենյակային մինի ջերմոցում՝ 26-28°С ջերմաստիճանում։

Կտրոններով։ Արմատավորման համար տնկաշիվերը պետք է կտրել մարտ-ապրիլ ամիսներին։ Կտրոնները չորացնում են սենյակային ջերմաստիճանում մեկից երկու օր: Այնուհետև հավասար մասերով վերցված ունիվերսալ հողի, ավազի և վերմիկուլիտի խառնուրդի մեջ տնկում են 5-6 սմ փոքր բաժակներում և տեղադրում են մինի ջերմոցում։Դնել պետք է ամենալուսավոր, ամենաարևոտ տեղում: Եթե ​​եղանակը ամպամած է, պետք է լամպ միացնել լողջ օրվա ընթացքում։ Ջրել այնպես, որ բաժակի մեջ հողը մի փոքր խոնավ լինի՝ ոչ չոր և ոչ թաց:

Հղումներ

Կորդիլին

Կորդիլինը (անգլ․՝ Cordyline, ռուս․՝ Кордилина, լատ․՝ Cordyline) մոտ 15 տեսակի ծառանման ծաղկավոր բույսերի ցեղ է` Asparagaceae ընտանիքի Lomandroideae ենթաընտանիքում:

Կորդիլինը բնիկ է Խաղաղ օվկիանոսի արևմտյան տարածաշրջանում՝ Նոր Զելանդիայում, Արևելյան Ավստրալիայում, Հարավարևելյան Ասիայում և Պոլինեզիայում, մեկ տեսակ էլ հայտնաբերվել է Հարավային Ամերիկայի հարավ-արևելքում:

Կորդելինին հաճախ շփոթում են վիշապածառի հետ, դրանք շատ նման են, հատկապես եթե աճեցվում են որպես մերկաբուն ծառեր: Դրանց տարբերելու ամենահեշտ ձևը արմատներով է, որոնք հաճախ դուրս են ցցվում գետնից. դրանք դեղնավուն-նարնջագույն են վիշապածառի մոտ և սպիտակավուն կորդիլինի մոտ:

Բնական պայմաններում բույսը սովորաբար հասնում է 2-ից 12 մետր բարձրության, ծաղկամանում այն չի գերազանցում 1,5 մ-ը, ավելի հաճախ այն աճում է 60-ից 90 սմ: Կորդելինը ուժեղ արմատային համակարգով թուփ կամ ծառ է. բարակ բնով և գեղեցիկ երկարաձիգ, սուր կամ նշտարաձև տերևներով:

Ժամանակի ընթացքում հին տերևները չորանում և թափվում են՝ մերկացնելով բնի ստորին հատվածը, ինչը բույսին արմավենու տեսք է տալիս։ Կորդելինին հաճախ անվանում են կեղծ արմավենի: Եվ չնայած բույսը ծաղկում է սպիտակ կամ կարմիր ծաղիկներով, դրանք ոչ մի հետաքրքրություն չեն ներկայացնում, կորդելինը աճեցվում է բացառապես իր գեղեցիկ տերևների համար։ Կարդիլինի բազմաթիվ խայտաբղետ տերեւներով սորտեր կան բուծված։

Կորդիլինի տեսակները

  • Կորդիլին հարավային (Cabbage Tree, Cordyline australis)։ Բնության մեջ աճում է մինչև 12 մ, բունը կոշտ է, հիմքում հաստ է: Դաշույնանման տերևները հասնում են մեկ մետր երկարության և մինչև 35 սմ լայնության։ Կանաչ տերևներն ունեն հաստ, բաց գույնի երակներ։ Ծաղկում է հաճելի հոտով, սպիտակ ծաղիկներով՝ հավաքված փնջի մեջ։ Լավ է աճում սենյակային պայմաններում և ձմեռային այգիներում:
  • Կորդիլին Բենքսի (Cordyline banksii )։ Մինչև 3 մ բարձրությամբ բարակ ցողունով բույս ​​է։ Տերեւները՝ 60 սմ-ից մինչեւ 1,5 մ երկարությամբ, կանաչ, մինչեւ 20 սմ երկարությամբ կոթունների վրա։ Սիրում է զով պայմաններ, բայց լավ է հարմարվում տարբերվող պայմաններին:
  • Կորդիլին չբաժանված (Cordyline indivisa)։ Բնական պայմաններում մինչև 12 մ բարձրությամբ բարձրահասակ ծառ է, ժապավենանման սրածայր տերեւներով՝ 70-150 սմ երկարությամբ, կանաչ՝ կարմիր երակով։
  • Կորդիլին կարմիր (Cordyline rubra)։ 3-4 մ բարձրությամբ թուփ է՝ մինչև 50 սմ երկարությամբ կարմիր կաշվի պես տերևներով, մինչև 15 սմ երկարությամբ ակոսավոր կոթունի վրա։ Մանուշակագույն ծաղիկները հավաքվում են մինչև 30 սմ չափի փնջի մեջ։
  • Կորդիլին ուղղաձիգ (Cordyline stricta)։ 30-60 սմ երկարությամբ սղոցանման եզրերով, նեղ կանաչ տերևներով։ Կան մանուշակագույն տերևներով ձևեր:
  • Կորդիլին գագաթային (Cordyline fruticosa)։ Ջերմասեր դանդաղ աճող տեսակ է՝ 30-50 սմ երկարությամբ տերևներով, բուծվում են կարմիր, դարչինագույն և բաց կանաչ գույնի երկայնական շերտերով զարդարված սորտեր։

Կորդիլինի սորտեր

  • Kiwi Մուգ կանաչ տերևներ ունի՝ վարդագույն եզրերով և դեղին շերտերով;
  • Red Edge Տերևներն ունեն կարմիր-վարդագույն եզրագիծ և մեջտեղում կրեմի գույնի շերտ;
  • Snow  Սպիտակ շերտեր տերևների վրա;
  • Lord Roberts Տերևների վրա սպիտակ և վարդագույն գծեր կան;
  • Joungii Կարմիր-շագանակագույն տերևներով բույս է;
  • Canario Վառ կանաչ գծերով, լայն տերևներ:

Խնամքը

Օդի ջերմաստիճանը և լուսավորությունը

Խայտաբղետ սորտերին անհրաժեշտ է ցրված լույս, ստվերում տերևների գույնը դառնում է կանաչ: Մուգ կանաչ տերևներով կորդիլինները հիանալի են զգում մասնակի ստվերում: Բույսը կարելի է դնել խոր ստվերում, բայց այս դեպքում շաբաթական մեկ օր կամ ամիսը 5-7 օր այն պետք է դնել վառ ցրված լույսով լուսավորված տեղում։

Ամռանը բոլոր կորդելինների համար հարմարավետ է օդի 20-25 ջերմաստիճանը: Ձմռանը օդի ջերմաստիճանը +18-ից ցածր petq 1 չընկնի: Կորդիլինները չեն սիրում միջանցիկ քամիներ:

Օդի խոնավությունն ու ոռոգումը

Ամռանը և գարնանը կորդելինը ջրում են շաբաթական 2-3 անգամ, երբ ծաղկամանի հողի վերին շերտը մի փոքր չորանա։ Ձմռանը ջրելը կրճատում են, բայց պետք չէ թույլ տալ, որ հողն ամբողջովին չորանաԼայն տերևներով կորդելինները պահանջում են ավելի առատ խոնավություն, քան նեղ տերևներովը։

Օդի խոնավությունը պետք է բարձր լինի ողջ տարվա ընթացքում: Ձմռանը չի կարելի բույսը պահել ջեռուցման սարքերի մոտ: Ժամանակ առ ժամանակ տերևները պետք է սրբել խոնավ շորով։

Սնուցումը

Գարնանը և ամռանը սնուցումն արվում է շաբաթական մեկ անգամ, ձմռանը` ամիսը մեկ անգամ` դեկորատիվ տերևավոր բույսերի համար նախատեսված համալիր պարարտանյութով:

Հողախառնուրդը

Կորդիլինը կարելի է աճեցնել նաև հիդրոպոնիկ եղանակով: Իսկ հողախառնուրդը պետք է լինի թեթևակի թթվային, փխրուն, իսկ ծաղկամանը լավ դրենաժ ապահովի։ 

Նորր, քիչ ավելի մեծ ծաղկաման բույսը տեղափոխում են 2-3 տարին մեկ։ Ծաղկամանի տակից դուրս եկած արմատները կարող են ազդանշան ծառայել տեղափոխման համար։

Ծաղկելը և էտը

Կորդիլինը սենյակայում պայմաններում շատ հազվադեպ է ծաղկում: 

Երբ կորդելինը շատ է ձգվում, այն կտրում են՝ կտրվածքը մշակելով մանրացված ակտիվացված ածուխով։ Էտը նպաստում է նոր ճյուղերի ձևավորմանը, ինչը թույլ է տալիս պահպանել բույսի գրավիչ տեսքը: Կտրված գագաթները կարելի է արմատավորել:

Բազմացում սերմերով

Սորտային բույսերի սերմերից աճեցված կորդելինները կորցնում են իրենց մայրական հատկությունները։ Սերմերը ցանում են մարտին ավազից և ճմահողից կազմված հողախառնուրդի մեջ: 

Սերմերը շատ անհավասար են ծլում. առաջին ծիլերը հայտնվում են մեկ ամսից, վերջինները՝ երեք ամսից:

Բազմացում կտրոններով

Կորդելինը կարող է բազմացվել գագաթային կամ ցողունային կիսափայտացած, առնվազն 7 սմ երկարությամբ կտրոններով։ Կտրոնները մշակում են արմատակալումը խթանող նյութով ու տնկում ավազից ու տորֆից կազմված խառնուրդի մեջ։ Տնկարկը ծածկում են թափանցիկ թաղանթով, պահում են 20-22 աստիճան ջերմաստիճանում և հաճախ ցողում։

Արմատավորումը տեղի է ունենում մեկ ամսվա ընթացքում: Արմատավորված տնկաշիվերը տեղափոխում են փոքր ամանների մեջ:

Բազմացում արմատային ընձյուղներով

Եթե ​​կորդելիը ունի կողային ընձյուղներ (ձագուկներ), երբ դրանք մի փոքր մեծանան, հեշտությամբ կարելի է առանձնացնել և տեղափոխել առանձին ծաղկամանի մեջ։

Վնասատուներ, հիվանդություններ և հնարավոր խնդիրներ

Կորդելինի վրա կարող են հարձակվել վահանակիրները, ուտիճները, սարդոստայնային տիզը, տրիպսները և ալրատիզը։

ԻՆՉՊԵՍ ՍԵՆՅԱԿԱՅԻՆ ԲՈՒՅՍԵՐԸ ՊԱՇՏՊԱՆԵԼ ՎՆԱՍԱՏՈՒՆԵՐԻՑ ==>

  • Եթե ցողունի ներքևի մասը փտել է՝ շատ ջրելու հետևանք է։
  • Տերեւների վրա թեթև չորացող բծեր կան՝ արևայրուք։
  • Խայտաբղետ տերևները կանաչում են՝ անբավարար լուսավորություն, կորդելինը պետք է տեղափոխել ավելի լուսավոր տեղ և աստիճանաբար տերևները նորից խայտաբղետ կկդառնան։։
  • Տերեւների վրա շագանակագույն բծեր՝ շատ ջրելու հետևանք է:
  • Տերևները կորցնում են իրենց ճկունությունը, գանգուրվում և սևանում են՝ օդի ջերմաստիճանը շատ ցածր է։
  • Տերևների ծայրերը և/կամ եզրերը չորանում են՝ սենյակի օդը շատ չոր է։
  • Ծաղկամանի հողի մակերեսը սպիտակել է՝ կոշտ ջրով ջրելու հետևանք է, հարկավոր է զգուշորեն հեռացնել հողի վերին շերտը և փոխարինել այն նորով:
  • Միայն ստորին տերևներն են թափվում՝ բնական աճի գործընթաց է:

Հղումներ

Աֆրիկյան կաթնաթուփ

Աֆրիկյան կաթնաթուփը (ագլ․՝ African Milk Bush, լատ․՝ Euphorbia umbellata) մշտադալար, սուկուլենտ թուփ է կամ փոքր ծառ, որը սովորաբար աճում է մինչև 5 մետր բարձրությամբ, երբեմն՝ մինչև 10 մետր։

Պատկանում է իշկաթնուկների ընտանիքին։

Բնության մեջ աճում է Աֆրիկայի արևադարձային շրջաններում։

Աֆրիկյան կաթնաթուփի կաթնանման բուսահյութը շատ թունավոր և գրգռիչ է: Դրա շփումը մաշկի կամ լորձաթաղանթների հետ առաջացնում է այրվածքներ, դերմատիտ և բշտիկներ: Ախտանիշները կարող են չզարգանալ անմիջապես և ի հայտ գալ ժամեր հետո։ Խմելու դեպքում հյութը կարող է մահացու լինել։

Ռուանդայում բույսի հյութըկիրառվում է որպես նետերի թույնի բաղադրիչ։ Քենիայում և Տանզանիայում բույսը երբեմն օգտագործվում է հանցավոր նպատակներով։

Խնամքը

Լույսը՝ լրիվ արև կամ կիսաստվեր։

Օդի ջերմաստիճանը՝ +4°C ոչ ցածր։

Հողախառնուրդը՝ հատուկ պահանջներ չունի, հարմարվում է ցանկացախ տեսակի հողին։

Ջրելը՝ երշտադիմացկուն է, ջրում են ծաղկամանի հողի համարյա ամբողջությամբ չորանալուց հետո։

Սնուցումը՝ միայն աճի շրջանում ՝ ամիսը մեկ անգամ։

Բազմացումը՝ սերմերով կամ տնկաշիվերով։

Պերեսկիա

Պերեսկիան (անգլ․՝ Pereskia, ռուս․՝ Переския, լատ․՝ Pereskia) կակտուսների երկու տեսակներից բաղկացած փոքր ցեղ է։ Պերեսկիաները նման չեն կակտուսների տարածված այլ տեսակներին, դրանք

տերևներ և ճյուղեր ունեն: Ցեղն անվանվել է 16-րդ դարի ֆրանսիացի բուսաբան Նիկոլա-Կլոդ Ֆաբրի դե Պեյրեսկի պատվին։

Պերեսկիայի տեսակները

Պերեսկիա փշոտ (անգլ․՝ Barbados goosberry, ռուս․՝ Переския шиповатая, լատ․՝ Pereskia aculeata)

Պերեսկիա փշոտը սաղարթավոր լիանա է, որը կարող է հասնել մինչև 10 մ բարձրության:  Հայրենիքը Հյուսիսային Ամերիկայի արևադարձային գոտին է։  Այն լավագույնս աճում է չոր պայմաններում և ծաղկում է նույնիսկ վատ խնամքի դեպքում:  Այս տեսակը ծաղկում է ամռանը և ունի և՛ ծաղիկներ, և՛ հատապտուղներ։  Ասում են, որ դրա տերևներն ու պտուղները ուտելի են և սննդարար։

Պերեսկիա Վեբեռի (անգլ․՝ , ռուս․՝ Переския Вебера, լատ․՝ Pereskia weberiana)

Խնամքը տան պայմաններում

  • Ծաղկելը։ Երկարատև է: Հաճախ տևում է ամբողջ ամառային և աշնանային ժամանակահատվածում:
  • Լուսավորությունը։ Առավոտյան անհրաժեշտ է արևի ուղղակի լույս, կեսօրից հետո մի թեթև ստվերում են կամ ապահովում են ցրված, պայծառ լույսով։ Խորհուրդ է տրվում դնել հարավային պատուհանագոգին։
  • Ջերմաստիճանային ռեժիմ։ Վեգետացիոն շրջանում օդի լավագույն ջերմաստիճանը +22…+23°C տիրույթում է։ Հանգստի շրջանի սկսվելուց մի քանի օր շուտ և ողջ շրջանում թուփը տեղափոխում են զով տեղ (մոտ +15°C)։ Դիմանում է մինչև -4°C կարճատև ցրտահարությանը։
  • Ջրելը։ Երաշտադիմացկուն է ։ Ակտիվ աճի ժամանակ, շոգ եղանակին պերեսկիան հաճախակի են ջրում։ Ջրում են հողի վերին շերտը 3-4 սմ խորությամբ չորանալուց հետո։
  • Օդի խոնավությունը։ Հանգիստ աճում է սենյակի ոչ խոնավ միջավայրում։ Փոշուց մաքրելու համար բույսը պարբերաբար ցնցուղով ցողում են։ Ամառան շոգ օրերին թուփը կարելի է ցողել հնեցված ջրով:
  • Սնուցումը։ Կատարվում է մայիս-սեպտեմբեր ամիսներին՝ 4 շաբաթը մեկ։ Օգտագործում են կակտուսների և սուկուլենտների համար նախատեսված հանքային համալիրի հեղուկ պարարտանյութեր։ Մնացած ամիսներին սնուցում չի տրվում։
  • Տեղափոխելը։ Քանի դեռ թուփը երիտասարդ է, կարող է այն երկու և ավելի անգամ նոր, ավելի մեծ ծաղկաման տեղափոխելու կարիք առաջանալ։ Մեծահասակ թուփը նոր ծաղկաման են տեղափոխում միայն անհրաժեշտության դեպքում, երբ ծաղկամանում նեղվածք է առաջանում։ Թուփը տեղափոխում են հողագունդը չվնասելով։
  • Բազմացումը։ Կտրոններերով և սերմերով։
  • Վնասատուները։ Սարդոստայնային տիզ և ալյուրատիզ:
  • Հիվանդությունները։ Մոխրագույն և արմատային փտախտ:

Արտաքին հղումներ

Չմենի

Չմենին (անգլ․՝ Cotoneaster, ռուս․՝ Кизильник, լատ․՝ Cotoneaster)  վարդազգիների (վարդածաղիկներ) ընտանիքի տերևաթափ և մշտադալար թփերի կամ ցածրաճ ծառերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 100 (այլ տվյալներով՝ 30-60) տեսակ։

Հայաստանում աճում է չմենու 7 տեսակ՝

  • Չմենի սեվապտուղ (Cotoneaster melanocarpus),
  • Չմենի ամբողջաեզր (Cotoneaster integerrimus),
  • Չմենի հայկական (Cotoneaster armena) և այլն։

Արտաքին հղումներ

Աուկուբա ճապոնական

Աուկուբա ճապոնական

Ճապոնական աուկուբան (անգլ.՝ Spotted laurel, Japanese laurel, Japanese aucuba, Gold dust plant, ռուս.՝ Аукуба Японская, լատ.՝ Aucuba japonica)  հոնազգիների ընտանիքի, աուկուբա ցեղի, մշտադալար, մինչև 5 մ բարձրությամբ թուփ է։

Տարածված է Ճապոնիայի և Կորեայի հարավում։ Աճում է մշտադալար բույսերի թփուտներում, ծովի մակարդակից 600 մ բարձրության վրա։ Խոնավ մերձարևադարձային կլիմայի բույս է։ Ստվերադիմացկուն է, գերադասում է բերվածքային հզոր, չափավոր խոնավ, սննդանյութերով հարուստ սևահողերը և կարմրահողերը։

Աուկուբա ճապոնականը պտուղներով

Բազմացնում են սերմերով և կտրոններով (արմատակալեցնում են ապակու տակ՝ կլոր տարվա ընթացքում)։ Խայտաբղետ տերևներով ձևերը բազմացնում են պատվաստով։ Հայաստանում մշակվում է միայն Իջևանի դենդրարիումում,

որտեղ միանգամայն դիմացկուն է և թեթևակի ցրտահարվում է միայն ցուրտ և երկարատև ձմեռների պատճառով։

Աուկուբայի խնամքը սենյակային պայմաններում

Լույսը
Պայծառ ծրված, կիսաստվեր
Օդի ջերմաստիճանը
Աճի շրջանում՝ +20°C․․․+25°C
Ձմռանը՝ +6°C․․․+12°C
Օդի խոնավությունը
Ցողելը պարտադիր չէ, խոնավասեր չէ։
Ջրելը
Շոգ եղանակին՝ առատ՝ վերին շերտի չորանալուց հետո
Ձմռանը՝ չափավոր
Սնուցումը
Աճի ողջ շրջանում, շաբաթական մեկ անգամ՝ համալիր պարարտանյութով։ Ձմռանը չեն սնուցում։
Հանգստի շրջանը
Ձմռանը՝ զով սենյակում (+10…+15°C)
Հողախառնուրդը
Լավ փխրուն, պարարտ:
Ծաղկամանը
Դրենաժային մեծ ծակերով
Բազմացնելը
Գարնանը։ Տնկաշիվով (2-3 տերևով), սերմով՝ դժվարությամբ։
Վնասատուներ
Ալրատիզեր
Բշտիկոտներ (Thrips, Трипсы, Thysanoptera)
Սարդոստայնային տիզեր (Spider mite, Паутинный клещ, Tetranychidae)
Վահանակիրներ և կեղծ վահանակիրներ վահանամիջատ (Diaspididae, Истинная и ложная щитовки)
Ուտիճներ (Aphid, Тля)

Հողախառնուրդի պատրաստման տարբերակներ

Տարբերակ 1

Տարբերակ 2

Արտաքին հղումներ

Ստվերադիմացկուն սենյակային բույսեր

Aglaomena

Ագլաոնեմա (անգլ․՝ Aglaonema, or Chinese evergreen, չին․՝ 粗肋草屬, ռուս․՝ Аглаонема, լատ․՝ Aglaonema): Հեշտ աճող սաղարթային բույս ​​է, որն իրեն լավ է զգում ցածր և միջին լուսավորության ներքո:

Անթուրիումը (անգլ․՝ Anthurium, ռուս․՝ Антуриум, լատ․՝ Anthurium): Միջինից ցածր լուսավորության պայմաններում ծաղկում է կարմիր, սպիտակ կամ վարդագույն ծաղիկներով: Ծաղկամանի հողը մշտապես խոնավ են պահում:

Բաղեղ անգլիականը և Բաղեղ ալժիրյանը լավ են աճում ցածր կամ միջին լույսավորության ներքո:

Բեգոնիա ռեքս, Փղականջ ռեքս (անգլ․՝ King begonia, ռուս․՝ Бегония рекс, լատ․՝ Begonia rex)։ Գնահատվում է գունագեղ սաղարթի համար: Դիմանում է միջինից ցածր լուսավորությանը։ Ջրել հողի չորանալուց հետո։

Դիֆենբախիան կամ Համրաբույսը (անգլ․՝ Dumb cane, ռուս․՝ Диффенбахия, լատ․՝ Dieffenbachia) նախընտրում է միջինից ցածր լուսավորությամբ տարածք: Պետք է թույլ տալ, որ հողը չորանա մինչև ջրելը:

Զամիոկուլկասը (կամ Զանզիբարի գանձ, Դոլարի ծառ), (անգլ.՝ Zanzibar gem, ZZ plant, Zuzu plant, ռուս.՝ Замиакулькас, Дволларовое дерево, լատ.՝ Zamioculcas) լավ է աճում չոր միջավայրում և ցածր լուսավորության ներքո:

Թուջե ծաղիկ (անգլ․՝ Cast Iron Plant, Bar-room plant, չին․՝ 蜘蛛抱蛋, ռուս․՝ Аспидистра высокая, լատ․՝ Aspidistra elatior)։ Եղունգի պես կոշտ այս բույսն աճում է լիարժեք ստվերում և կանոնավոր ջրվելու պահանջ նույնպես չունի:

Ծոփոր (անգլ․՝ Monstera, ռուս․՝ Монстера, լատ․՝ Monstéra): Հարմարվում է տարբեր ինտենսիվությամբ լուսավորությանը և ունի սենյակի օդը մաքրելու հատկություն։

Կալատեան (անգլ․՝ Calatheas, Prayer plant, ռուս․՝ Калатея, լատ․՝ Calathea) լավ է աճում միջինից ցածր լուսավորության պայմաններում: Լավ աճի համար անհրաժեշտ է կայուն խոնավություն: Որպես կանոն, որքան ցածր է լույսը, այնքան հազվադեպ կալատեան ծաղկում:

Մարանտա սպիտակաջիղ (անգլ․՝ Prayer Plant, ռուս․՝ Маранта беложильчатая, լատ․՝ Maranta leuconeura)։ Այս հիանալի բույսը հանդուրժում է թույլ լուսավորությունը, բայց շատ ավելի լավ է աճում պայծառ, ցրված լույսի ներքո։ Սիրում է փխրուն հող ու օդի խոնավություն։

Պոթոս ոսկեզոծը (անգլ․՝ Devil’s ivy, ռուս․՝ Эпипре́мнум золотистый, լատ․՝ Epipremnum aureum) թույլ լուսավորության սիրահար է։ Պետք է ունենա ցածրից չափավոր լույս և հողը չորանա մինչև նոր ջրելը:

Պտեր (անգլ․՝ Ferns, ռուս․՝ Папоротники, լատ․՝ Polypodióphyta)

Պտերի (ձարխոտերի) շատ տեսակներ, ներառյալ Button fern, Autumn fern, Rabbit’s foot fern, Maidenhair fern և այլն, լավ տարբերակ են ցածր լուսավորության պայմաններում աճեցնելու համար: Դրանց համար պետք է ապահովել մշտապես խոնավ հող և ցածր կամ միջին լուսավորություն:

Պլատիցերիումը նույնպես ձարխոտ է (անգլ․՝ Staghorn fern, ռուս․՝ Платицериум, լատ.՝ Platycerium) լավ է աճում օդի բարձր խոնավությամբ վայրերում, օրինակ, լոգասենյակներում:

Բնության մեջ պլատիցերիումներն աճում են ծառերի վրա և չունեն հողի պահանջ: Չափավոր լույսը բավարար է:

Թռչնի բույն պտեր (անգլ․՝ Bird’s Nest Fern, ռուս․՝ Асплениум гнездовой, Костенец, լատ․՝ Asplenium nidus)։ Արեւադարձային անտառների ծառերի ճյուղերին ու բներին է աճում այս էպիֆիտ բույսը։ Սիրում է կիսաստվերը և խոնավությունը:

Սանսևիերիան (Զոքանչի լեզու) (անգլ.՝ Mother-in-law’s tongue, Devil’s tongue, Jinn’s tongue, Bow string hemp, Snake plant և Snake tongue, ռուս.՝ Сансевие́ра, Сансевье́ра, Тёщин язык, Щучий хвост, լատ.՝ Sanseviera) լավ է աճում չոր միջավայրում և հեշտությամբ համակերպվում է չափավոր և թույլ լուսավորության հետ:

Սինգոնիում տերևատոտիկ (անգլ․՝ Arrowhead Plant, ռուս․՝ Сингониум ножколистный, լատ․՝ Syngonium podophyllum): Նվազագույն պահանջներով, հեշտ աճող բույս ​​է: Որպեսզի այն գեղեցիկ տեսք ունենա, անհրաժեշտ է կանոնավոր կերպով էտել:

Սպաթիֆիլում (անգլ․՝ Peace lily, ռուս․՝ Спатифиллюм, լատ․՝ Spathiphyllum)։ Նախընտրում է չափավորից մինչև ցածր լուսավորություն և մշտապես խոնավ հող: Նույնիսկ թույլ լուսավորության պայմաններում, ծաղկում է տարին մի քանի անգամ:

Վիշապենի (անգլ․՝ Lucky Bamboo, չին․՝ 富貴竹, ռուս․՝ Драцена Сандера, լատ․՝ Dracaena sanderiana) Վիշապենին Ասիայում անհիշելի ժամանակներից  համարվում է բարի բախտի և բարգավաճման խորհրդանիշ: Կարելի է թե՛ հողի, թե՛ միայն ջրի մեջ աճեցնել։ Լավ է աճում և՛ ցածր, և՛ միջին լուսավորված վայրում։

Քլորոֆիտում (անգլ.՝ Spider Plant, ռուս.՝ Хлорофитум, լատ.՝ Chlorophytum)։ Քլորոֆիտումները ամենահեշտ աճեցվող տնային բույսերից են: Դրանք հաջողությամբ հարմարվում և աճում են շատ տարբեր պայմաններում։

Ֆիլոդենդրոնը (անգլ.՝ Philodendron, ռուս.՝ Филодендрон, լատ.՝ Philodendron)  միջինից ցածր լուսավորության սենյակային բույս ​​է, որը նախընտրում է որ հողը չորանա մինչև նոր ջրելը:

Հեյխերա

Հեյխերան (անգլ.՝ Coral bells, Alumroot, ռուս.՝ Гейхера, լատ.՝ Heuchera) քարբեկազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ է։ Արժեքավոր և լայնորեն տարածված դեկորատիվ բույսեր են,

հատկապես Հեյխերա արնագույնը (Heuchera sanguinea), որի հիբրիդային բազմաթիվ տեսակները հայտնի են նաև Heuchera hybrida (Heuchera hybrida) անվամբ:

Անվանվել է գերմանացի բժիշկ և բուսաբան Յոհան Հայնրիխ ֆոն Հեյխերի (1677-1746) պատվին։

Խնամքը

Լույսը
Լիարժեք արևից մինչև կիսաստվեր
Պայծառ գույները պահպանելու և ծաղկելու համար անհրաժեշտ է օրական առնվազն 4 ժամ ուղիղ արև։
Օդի ջերմաստիճանը
Աճի շրջանում՝ +20°C․․․+25°C
Ձմռանը՝ ոչ նվազ -15°C-ից
Օդի խոնավությունը
Անտարբեր է օդի խոնավության նկատմամբ, սակայն, սիրում է կանոնավոր ցողվել։
Ջրելը
Խոնավասեր է, ամռանը հողը միշտ թույլ խոնավ պահելու համար կարող է պետք լինի օրը 2 և ավելի անգամ ջրել;
Հողի ճահճացումը, սակայն, կարող է կործանել բույսը։
Սնուցումը
Համարյա կարիք չունի։ Աճի ողջ շրջանում, մեկ անգամ, կրկնակի կամ եռակի ցածր չափաբաժնով։
Հանգստի շրջանը
Ձմռանը անհրաժեշտ է ջերմամեկուսացնել կամ տեղափոխել զով, լուսավոր սենյակ։
Հողը
Լավ ջրաթափանցիկ, խոնավ, պարարտ հող, որը չեզոքից թեթևակի թթվային է՝ 6,0-ից 7,0 pH-ով: Որոշ տեսակներ, ինչպիսիք են H. sanguinea-ն, չեն հանդուրժում կավային կամ թթվային հողերը:
Ծաղկամանը
Դրենաժային մեծ ծակերով, լայն, ոչ շատ խոր։
Բազմացնելը
Թուփը կիսելով, տնկաշիվով, սերմով։

Որտե՞ղ տնկել

Տեղը որոշում են սորտային պահանջներին համապատասխան։ Վառ գույնի և խայտաբղետ սաղարթներ ունեցողների համար հարմար է վառ լուսավորված տարածքը: Մուգ կանաչ սաղարթ ունեցողների համար գերադասելի է կիսաստվերը։ Նախընտրելի է հեյխերան տնկել բակի արևմտյան կամ արևելյան հատվածում, որտեղ արևի ուղիղ ճառագայթների տակ կլինի միայն առավոտյան:

Սենյակային պայմաններում աճեցնելիս, պետք է ընտրել արևելյան պատուհանագոգերը:

Տեղափոխելը

Հեյխերան նույն տեղում կարող է բարեհաջող աճել միայն 5 տարի։ Այնուհետև, անկախ սնուցումների քանակից և հողի վերին շերտը փոխելու հաճախականությունից, պետք է այն հանել և նոր տեղում տնկել։ Այդ 5 տարիների ընթացքում բույսը կորցնում է իր դեկորատիվ տեսքը՝ ճյուղերը ձգվում են, թուփը կորցնում է ցրտադիմացկունությունը և ձմռան ցրտից մահանում է։

Վերատնկելիս երիտասարդացնում են թուփը՝ հեռացնում են վնասված հատվածները և շատ մեծացած թուփը բաժանում են ավելի փոքր մասերի։

Հեյխերայի տեսակները

Հնարավո՞ր է Հեյխերան աճեցվել սենյակում:

Այո, հեյխերան կարող է ձմռանը դառնալ սենյակային բույս: Ծաղկամանը պետք է տեղադրել արևոտ, բայց զով տեղում, այնպիսի մի տեղ, որտեղ գիշերը օդի ջերմաստիճանը +7…+15°C է:

Հղումներ

Սագոենի

Սագոենին (անգլ.՝ Cycas, ռուս.՝ Саговник, լատ.՝ Cycas) հնագույն սագոենազգիների (Cucadaceae) ընտանիքի բույսերի ցեղ է: Այս ցեղի բնական տիրույթն է Ասիան (Հնդկաստանից մինչև Ճապոնիա), Ինդոնեզիան, Ավստրալիան, Խաղաղ օվկիանոսի կղզիները և Մադագասկարը։

Սագոենիները մշտադալար, 2-15մ բարձրությամբ, բազմամյա բույսեր են, որոնք իրենց առավելագույն բազմազանությանը հասել են յուրայի և կավճի ժամանակաշրջաններում, երբ դրանք տարածվել էին գրեթե ամբողջ աշխարհում: Կավճի վերջում, երբ ոչ թռչնավոր դինոզավրերը անհետացան, Հյուսիսային կիսագնդի սոգոյենիների մեծ մասը նույնպես վերացավ:

Այժմ հաշվվում է սագոենիների մոտ 113 տեսակ։ Ամենահայտնի, որպես սենյակային բույս տարածված տեսակը Սագոենի ճապոնականն է (անգլ․՝ Japanese Sago Palm, ռուս․՝ Саговник поникающий, լատ․՝ Cycas revoluta) է:

Խնամքը

Լույսը
Պայծառ ծրված, կիսաստվեր։ Ամռանը կարելի է դուրս հանել, բայց արևի ուղիղ ճառագայթներից պաշտպանել։
Օդի ջերմաստիճանը
Աճի շրջանում՝ +20°C․․․+25°C
Ձմռանը՝ ոչ պակաս +15°C
Կարող է դիմանալ կարճատև ցրտացումներին, բայց -5°C-ից ցածր ջերմաստիճանը սպանում է բույսին։
Օդի խոնավությունը
Բարձր՝ 70%-80% Կանոնավոր ցողել, սրբել թաց սպունգով
Ջրելը
Ամռանը՝ չափավոր
Ձմռանը՝ քիչ
Սնուցումը
Աճի ողջ շրջանում, ամիսը մեկ անգամ, մագնիում և կալիում չպարունակող, օրգանական պարարտանյութերով։ Օրինակ՝ ձիու գոմաղբ։
Հանքային հեղուկ պարարտանյութով N-P-K (18,8,18)
Հանգստի շրջանը
Ձմռանը
Հողախառնուրդը
Լավ փխրուն, պարարտ, թույլ թթվայինից՝ չեզոք
Ծաղկամանը
Դրենաժային մեծ ծակերով
Երիտասարդ բույսերը տեղափոխում են 2-3 տարին մեկ։ Մեծ բույսերը չեն տեղափոխում, փոխում են հողի վերին՝ 5սմ շերտը։
Բազմացնելը
Կողքից աճող ձագուգներով, սերմով (հազվադեպ)

Կտրել կարելի է միայն ամբողջովին դեղնած ու դարչնագույն դարձած ճյուղերը: Ամբողջովին չդեղնած ճյուղերը կարող են վատացնել բույսի տեսքը, բայց դրանք դեռևս կլանում են բույսի համար օգտակար տարրեր, իսկ դրանց կտրելը կարող է խթանել մյուս ճյուղերի դեղնելը և վատթարացնել բույսի առողջությունը:

Հղումներ

Ֆատսիա

Ֆատսիան (անգլ․՝ Fatsia, ռուս․՝ Фатсия, լատ․՝ Fatsia) Արալիա (Araliaceae) ընտանիքի մշտադալար թփերի երեք տեսակների, փոքր ցեղ է։

Ծագումով Ճապոնիայի և Կորեայի հարավային շրջաններից է։

Ֆատսիայի երեք տեսակներն են՝

  • Fatsia japonica․ Հայրենիքը Հարավային Ճապոնիան, Հարավային Կորեան և Թայվանն են։
  • Fatsia oligocarpella․ Հայրենիքը Խաղաղ օվկիանոսի ճապոնական Բոնին կղզիներն են։
  • Fatsia polycarpa. Հայրենիքը Թայվանի լեռնային շրջաններն են։

Ճապոնական ֆատսիան այդ երեքից ամենատարածվածն է։ Այն լայնորեն կիրառվում է արևադարձային և մերձարևադարձային գոտիներում, որպես դեկորատիվ բույս, ինչպես նաև աշխարհով մեկ՝ որպես սենյակային բույս։

Ճապոնական ֆատսիայի խնամքը սենյակային պայմաններում

Լույսը
Ցրված մեղմ լույս, կիսաստվեր, հեռու արևի ուղիղ ճառագայթներից։ Լավ է տանում արհեստական լուսավորությունը։
Օդի ջերմաստիճանը
Աճի շրջանում՝ +16..+27°C
Ձմռանը՝ +7…+13°C
Օդի խոնավությունը
Կարող է դիմանալ ցածր խոնավությանը, սակայն նախընտրելի է մոտ 60%-ը, շատ լավ է արձագանքում կանոնավոր ցողելուն։
Ջրելը
Խոնավասեր է Հողը միշտ թեթև խոնավ պետք է լինի, ճահճացումը կործանանար է։։
Ամռանը ջրում են 3 օրը մեկ։
Ձմռանը ջրում են 7 օրը մեկ։
Սնուցումը
Աճի ողջ շրջանում, 15 օրը մեկ, համալիր պարարտանյութով՝ առաջարկվողից երկու անգամ թույլ դոզայով։
Հանգստի շրջանը
Ձմռանը
Հողախառնուրդը
Կարելի է գնել պատրաստի հողախառնուրդ։
Պարտեզի հող (1)
Տորֆ (1)
Ավազ (1)
Ծաղկամանը
Նոր, քիչ ավելի մեծ ծաղկամանի մեջ տեղափոխում են ըստ անհրաժեշտության՝ երբ արմատներին աճի տեղ չի մնում։
Լավ դրենաժ։
Բազմացնելը
Տնկաշիվերով, սերմով

Խորհուրդներ

  • Շաբաթը մեկ անգամ պետք է պտտել ծաղկամանը՝ որպեսզի բույսը բոլոր կողմերից համաչափ աճի։
  • Ֆատսիաները սիրում են ձմռան հանգիստը, այնպես որ լավ կլինի տեղափոխել տան ավելի զով բայց լուսավոր մաս։
Հղումներ