Category Archives: Մորմազգիներ

Չերրի լոլիկ

Լոլիկի այս տեսակն իր անվանումը ստացել է անգլերեն «cherry» բառից՝ այն պատճառով, որ դրա պտուղները նման են բալենու պտուղներին։ Չերրի լոլիկի ամենափոքր պտուղները կշռում են մոտ 10 գ, իսկ առավելագույն քաշը կարող է հասնել 25-30 գրամի։

Դրանց համը, կախված սորտից, կարող է լինել ինչպես սովորական լոլիկի համի, միայն ավելի քաղցր և հարուստ, այնպես էլ հիշեցնել սեխի, ազնվամորու, հապալասի կամ այլ հատապտուղների համերը:

Բաց գրունտում սածիլներով Չերրի լոլիկ աճեցնելը

Բաց գրունտում Չերրի լոլիկ աճեցնելու տեխնոլոգիան գործնականում չի տարբերվում խոշոր պտուղներով լոլիկների աճեցումից:

Չերրի լոլիկի սերմերը կարելի է անմիջապես բաց գրունտում ցանել, բայց վաղահաս լոլիկ վայելելու համար ավելի լավ է սածիլներ ստանալու համար սերմերը ցանել երբ դեռ դրսում ցուրտ է՝ փետրվարին կամ մարտին։

  • Սերմերը ցանում են 2-4 մմ-ից ոչ ավելի խորությամբ և հնեցված, գոլ ջրով առատ ջրում են։
  • Ցանքի համար անհրաժեշտ է ստեղծել օպտիմալ պայմաններ՝ օդի +25․․․+ 28°C ջերմաստիճան և ցերեկային լուսավորություն 10-12 ժամ լուսավորություն:
  • Առաջին ծիլերը հայտնվում են 5-ից 10 օր հետո: Սածիլների հայտնվելուց հետո ցանքը կարելի է տեղափոխել մի փոքր ավելի զով տեղ, բայց ոչ պակաս քան +20°C:
  • Սածիլները պարբերաբար ջրում են։ Չերրի լոլիկները չեն սիրում երաշտ, բայց շատ ջրելն էլ է վնասակար:
  • Երբ սածիլի վրա հայտնվում են 3-4 իսկական տերևներ, մեկ արկղում ցանված սածիլները առանձնացնում և տեղափոխում են 250-500 մլ տարողությամբ բաժակների մեջ: Բաժակի մեջ սածիլը տնկում են խորացրած՝ որպեսզի ցողունից լրացուցիչ արմատներ գոյանան:
  • Սածիլները դնում են տաք, լուսավոր տեղում։ Եթե ​​փակ պատշգամբում բավականաչափ տաք է (առնվազն +16°C), կարելի է դրանք դուրս բերել այնտեղ: Իսկ եթե ​​դեռ ցուրտ է, ապա պահում են տան պատուհանագոգին։
  • Սածիլները կարելի է բաց գրունտ տեղափոխել երբ արդեն սառնամանիքների վերադարձի վտանգ չկա և նվազագույն ջերմաստիճանը +10°С է։
  • Նախքան սածիլները բաց գրունտում տնկելը, դրանց պետք է կոփել: Եթե ​​հնարավոր է, ապա տնկելուց մեկ շաբաթ առաջ սածիլները ցերեկային ժամերին սկսում են հանել տանից դուրս՝ աստիճանաբար երկարացնելով դրսում գտնվելու ժամանակը։
  • Տնկելուց մեկ օր առաջ սածիլները չեն ջրում։ Այգում նախօրոք պատրաստված մարգում, 7-15 սմ խորությամբ փոսեր են փորում, սածիլները հանում են բաժակներից, դնում են փոսերի մեջ և լավ ջրում։
  • Բույսերի միջև հեռավորությունը պետք է լինի 70 սմ-ից մինչև 1 մ, կախված ապագա թփի չափսից: Ցածր աճող թփերը ավելի շատ ազատ տարածություն կպահանջեն, իսկ բարձրահասակները՝ ավելի քիչ։
  • Երբ բույսերը արմատավորվեն և բարձրանան մինչև 30-40 սմ, դրանց կողքին տեղադրում են հենարաններ, որոնց կապում են աճող ճյուղերը։
  • Սածիլների ծլելուց 80-90 օր անց թփերը սկսում են պտղաբերել: Ցողունից աճում են մոտ 20 պտուղներով ճյուղեր, որոնց վրա լոլիկները գրեթե միաժամանակ են հասունանում։
  • Չերրի լոլիկը բաց գրունտում շարունակում է պտղաբերել մինչև օդի ջերմաստիճանը իջնի +8․․․+10°C, ինչից հետո զարգացումը դադարում է:
  • Ցանկության դեպքում, փոքր թփերը կարելի է զգուշորեն փորել և տեղափոխել 10-20 լիտր տարողությամբ տարաների մեջ, տանել տուն և շարունակել թարմ լոլիկ ստանալ։ Ընդ որում, դրանց արտադրողականությունը որոշակիորեն կնվազի։

Բնակարանում կամ պատշգամբում Չերրի լոլիկ աճեցնելը

Սենյակային պայմաններում կամ պատշգամբում կարելի է աճեցնել միայն գաճաճ սորտեր։ Դրանք ունեն ավելի թույլ զարգացող արմատային համակարգ:

Սածիլներն աճեցնում են ինչպես արդեն նկարագրված է վերևում: Այնուհետև դրանք տեղափոխում են 4-20 լիտր տարողությամբ տարաների մեջ։ Ոմանք պնդում են, որ 8-10 լիտրը կլինի օպտիմալ, իսկ մյուսները հաջողությամբ աճեցնում են 4 լիտրանոց շշերի մեջ:

Պտուղների ձևաորման համար օդի պահանջվող ջերմաստիճանը առնվազն 16°C է: Լուսավորությունը՝ օրական 12-16 ժամ:

Սենյակը, որտեղ աճում է Չերրի լոլիկը պետք է հաճախ օդափոխվի։

Չերրի լոլիկի խնամքի առանձնահատկությունները

  • Չերրի լոլիկները չեն հանդուրժում չոր հողը, ուստի պետք է հաճախ ջրվեն։
  • Բույսերի միջև հեռավորությունը պետք է լինի այնքան, որպեսզի ապահովվի արևի լույսի և օդի հավասարաչափ բաշխում:
  • Եթե ​​հողի բավականաչափ խոնավություն չի ապահովվում, լոլիկը ծածկվում է շագանակագույն ճաքերով։ Իսկ եթե ​​խոնավությունը շատ է, պտուղները ջրիկանում են ու ճաքճքում։
  • Թփերը անպայման պետք է կապվեն հենարանից: Ցանկալի է բույսերի տակի հողը ցանքածածկել, որպեսզի պտուղները չկեղտոտվեն, իսկ հողը չտաքանա։

Չերի լոլիկը նույն հիվանդություններն ու վնասատուներն ունի, ինչ սովորական լոլիկը։

Պեպինո

Պեպինոն (անգլ.՝  Pepino dulce, ռուս.՝ Дынная груша, լատ.՝ Solanum muricatum) մորմազգիների ընտանիքին պատկանող, հարավամերիկյան  մշտադալար թուփ է: Ունի ուտելի, քաղցր պտուղներ, որոնք իրենց գույնով ու բոուրմունքով դդումի են նման: Շատ է տարածված Պերույում, Չիլիում ու Նոր Զելանդիայում:

Պեպինոն մինչև 1,5 մ բարձրությամբ, լավ ճյուղավորված, բազմամյա թուփ է: Հայաստանում պեպինո կարելի է աճացնել ջերմոցային պայմաններում կամ որպես միամյա բույս:  Որպես սենյակային բույս էլ պեպինոն լայն տարածում ունի:
Ծաղիկները նման են կարտոֆիլի ծաղիկներին, իսկ ճյուղերն ու տերևները՝ պղպեղին:
Պեպինոյի պտուղները տեսքով, չափսերով, գույնով ու որակով բավականին տարբերվում են միմյանցից: Շատ տեսակներն ունեն էկզոտիկ, վառ դեղին գույն՝ սղոցաձև մանուշակագույն զոլերով:
Հասած պտղի հյութեղ միսը դեղին է կամ անգույն, իսկ համը քաղցրաթթվաշ: Թթվաշության աղբյուրը C վիտամինն է: Պեպինոն նաև հարուստ է կարոտինով, երկաթով, պեկտինային նյութերով, А, В1, В2 և РР վիտամիններով:
Размножают пепино семенами и черенками. Проращивают их на увлажненных бумажных салфетках, закрыв прозрачными пакетами, в темноте при температуре 26-28 градусов. Проклюнувшие семена переносят в теплое светлое место. Когда семядоли раскроются, сеянцы пикируют.

Բազմացումն ու խնամքը

Но проще всего дынную грушу размножать укоренением черенков. Приживаются они хорошо, и плодоносить начинают раньше. Уход за рассадой такой же, как и за баклажанами. Рассаду из семян до конца февраля досвечивают по 16-18 ч. В отапливаемую теплицу рассаду высаживают с конца марта — 3 растения на 1 кв.м. Раз в неделю её подкармливают комплексными удобрениями. Полезна внекорневая подкормка разведенной молочной сывороткой (1:10)с раствором микроэлементов. Формировка обычно идет в один стебель. Для того чтобы завязались плоды, растения нужно слегка встряхивать.

Կիրառումը

Ճապոնացիներն ու հարավամերիկացիները պեպինոյից մրգային սալաթներ և աղանդերներ են պատրաստում: Նոր Զելանդիայում եփում են ապուրներ, սոուսներ, մատուցում են մսի, ձկան և այլ ծովային կենդանիների հետ: Բացի այդ, պեպինոն կարելի է չորացնել, սառեցնել, պահածոյացնել, թթու դնել, եփել մուրաբա, կոմպոտ, ջեմ:

Հղումներ