Category Archives: Վնասատուներ

Բանանի կեղևի կիրառումը այգու մրջյունների դեմ

10 գրամ (1 թեյի գդալ) բորաթթուն լուծել 0.5 լիտր գոլ ջրում։ Լուծույթի մեջ մի քանի ժամ թրջել հասուն բանանի կեղևներ, ապա այդ կեղևները դնել մրջյունների կուտակման վայրերում։

Տեսանյութում հեղինակը պնդում է, որ մրջյունները կկերակրեն մայր մրջյունին այդ կեղևների մասնիկներով, ինչն անխուսափելիորեն կսատկացնի մայր մրջյունին ու արդյունքում կվերացնի մրջյունների գաղութը։

Կլոր որդեր

Կլոր վորդեր կամ Նեմատոդներ (անգլ.՝ Rowndworms, Eelworms, ռուս.՝ Нематвды, լատ.՝ Nematodes)

Կլոր որդերը բույսերի ամենավտանգավոր վնասատուներից են։ Դրանք միկրոսկոպիկ ճիճուներ են, որոնք մակաբույծ են՝ հարձակվում են բույսի արմատի, ցողունի եւ տերեւների վրա, սնվում են բույսի հյութերով, ինչը հյուծում է բույսը, խաթարում է արտաքին տեսքը, նվազեցնում է բերքը, հաճախ նաև հանգեցնում մահվանը:

Պայքարը կլոր որդերի դեմ

Բույսերի վարա մակաբուծող կլոր որդերի 3 տեսակ կա՝

  • ցողունային
  • տերևային
  • արմատային

Ցողունային կլոր որդերը

Փոքր թելանման կլոր ճիճուներ են՝ առավելագույնը 2 մմ երկարությամբ: Համարվում են կլոր որդերի ամենավտանգավոր տեսակը։ Մշակաբույսերից այս վնասատուի հիմնական նախասիրությունների ցանկում են՝ պղպեղը, եգիպտացորենը, մաղադանոսը, սոխը եւ սխտորը, վայրի գազարը, վարունգը, լոլիկը եւ բողկը: Ծաղիկներից նախընտրում է՝ կակաչներին, հակինտներին, մեխակներին, բեգոնիաներին, ֆլոքսերին: Հատապտուղներից ամենաշատը ելակի վրա են հարձակվում: Հացահատիկներից սիրում է տարեկանն ու վարսակը: Գրեթե բոլոր լաոբազգիներին նույնպես։ Եվ սա ամբողջ ցուցակը չէ։

Ցողունային կլոր որդերը մակաբուծում են ողջ ամառաը և այդ ընթացքում էգերը ձվադրում են ավելի քան 200 ձու: Բույսի մեջ մակաբույծն ապրում է շուրջ տարին:

Ախտահարման արտաքին նշանները

Բույսի ցողունի մեջ ցողունային կլոր որդերն ներթափանցում են արմատից, ցողունից բացի, վնասում են տերևներն ու բողբոջները: Հարձակման ենթարկված բույսերը անհրապույր տեսք են ստանում, որդի գտնվելու մասերում, դրա արտաթորած թունավոր նյութերի և ֆերմենտների ազդեցությամբ, գոյանում են ուռուցքներ։ Նոր ճյուղերը վատ են զարգանում կամ ընդհանրապես կանգնում է աճը։ Բույսի վարակված մասերը նախ գունատվում են, ապա դառնում են շագանակագույն եւ ամբողջովին թոշնում են:

Տերևային կլոր որդերը

Այն տեղերում, որտեղ տերևային կլոր որդերը վնասել տերեւները, նկատվում է հյուսվածքների գունաթափում։ Այնուհետև այդ բծերը դեղնում են, հետո դառնում մանուշակագույն և, ի վերջո, սկսում են չորանալ։ Վնասված հյուսվածքները զգալիորեն ավելի բարակ են, նոր տերեւները փոքր են աճում և աստիճանաբար բույսը ամբողջությամբ չորանում ու մահանում է։ Տերևային կլոր որդերի զարգացումը, բազմացումը տեղի է ունենում մեկ բույսի մեջ՝ մինչեւ բույսի մահանալը։ Մեկ վարակված տերևի մեջ կարող են մինչեւ 15 հազար կլոր որդեր ապրել։ Այս տեսակի մակաբույծները գրունտի մեջ մտնում են միայն ժամանակավորապես՝ այլ բույս տեղափոխվելու համար։

Արմատային կլոր որդերը

Կլոր, մինչեւ 2 մմ երկարությամբ թելի նման ճիճուներ են։ Այս մակաբույծը կարող է տարեկան տալ 5-6 սերունդ։ Տարածվում է հողով, կարող է բերվել տնկիների, սածիլների հետ, կամ այգեգործական գործիքների միջոցով։ Արմատային կլոր որդերով կարող է վարակվել ցանկացախ տիպի գրունտ, նույնիսկ խանութից գնված հողախառնուրդը կարող է տհաճ անակնկալ մատուցել։

Այս մակաբույծները բավականին շատակեր եւ ամենակեր են, նրանց մենյուն բաղկացած է ավելի քան 2 հազար տեսակի բույսերից։ Առավել ենթակա են հարձակման լոլիկը, ոլոռը, հազարը, նեխուրը, սոխը, սխտորը, կաղամբը եւ ճակնդեղը։ Ախտահարման արտաքին նշաններից նշվում է բույսի դանդաղ աճը։ Կարող է թվալ, որ բույսն ունի ջրի կամ պարարտանյութի պակաս:

Փորված-հանված բույսի արմատները ծուռումուռ են, բարակ և ուռուցքներ ունեն։

Կլոր որդերով վարակված հողը բուժելու ժողովրդական մեթոդներ

Ցողունային եւ տերևային կլոր որդեր

Այս վնասատուներին վերացնելը հեշտ չէ, մանավանդ երբ դրանք հողում են։ Ավելին, պայքարի ոչ մի միջոց 100 տոկոսանոց չէ, այնպես որ կարևոր են կանխարգելիչ միջոցառումները․

  • Վարակված բույս հայտնաբերելու դեպքում, պետք է անմիջապես հանել հողից ու այրել այդ բույսը։ Ոչ մի դեպքում նման բույսը չի կարող դրվել կոմպոստի մեջ:
  • Միշտ պետք է վերահսկել հողի վիճակը, կլոր որդերը հաճախ բնակություն են հաստատում թթվայնություն ունեցող հողում։
  • Եթե ցանված լոբազգիների սերմերը երկար ժամանակ չեն ծլում, պետք է բացել հողն ու նայել սերմերի վիճակը։ Դրանք կարող են արդեն մի կլոր վորդերով պատված լինել։ Կարելի է օգտագործել պլաստիկ թաղանթով ցանքածածկումը, ինչի արդյունքում արևը լավ կտաքացնի թաղանթի տակի հողը եւ բարձր ջերմաստիճանը կսպանի որդերին։
  • Կան բույսեր, որոնք կարող են ոչնչացնել կլոր որդերին։ Դրանք են՝ аммобиум, тмин, гелихризум и акроклинум

Արմատային կլոր որդեր

Պակաս դժվար չէ արմատային կլոր որդերի դեմ պայքարը։ Քանի դեռ բույսը չի դադարեցրել աճը դժվար թե կասկածներ առաջանան։ Բույսի արտաքին նշաններն էլ կարող են մոլորեցնել, դրանք կարող են նման լինել այլ միջատների ազդեցությանը կամ բույսերի այլ հիվանդություններին: Հայտնաբերել արմատային կլոր որդերին հնարավոր է միայն բույսը փորել-հանելուց ու արմատը զննելուց հետո: Ինչպես ցողունայի և տերևային կլոր որդերի դեպքում, ավելի շուտ կօգնի վարակի կանխարգելումը:

  • Ծածկի տակ գտնվող գրունտում արմատային կլոր որդերին կարելի է ոչնչացնել բարձր ջերմաստիճանի ներգործությամբ, օրինակ գրունտը տաք գոլորշիով շոգեխաշելով։ Ցածր ջերմաստիճանն էլ է մահացու։
  • Արմատային կլոր որդերին վանելու հատկություն ունեն հետևյալ բույսերը՝ ծնեբեկը, բողկը, մանանեխը, թավշածաղիկը, վաղենակը եւ (Coreopsis)

Ընդհանուր կանխարգելիչ միջոցառումներ ցողունային եւ արմատային կլոր որդերի համար

  • Գրագետ ցանքաշրջանառության և միայն օրգանական պարարտանյութերի կիրառում:
  • Բույսերի՝ վնասատուների նկատմամբ առավել կայուն սորտերի օգտագործում:
  • Վարակված բույսերի արագ հեռացում եւ ոչնչացում:
  • Կենսապատրաստուկի կիրառում, որի գիշատիչ սնկերը ուտում են հողի միջի միջատներին ու թրթուրներին (Нематофагин, Nematofagin):
  • Սոխուկավոր բույսերը կարելի է փրկել սոխուկների ջերմային մշակմամբ:
  • Սիդերատներ ցանելը։ Գերադասելի են խաչածաղկավոր մշակաբույսերը:

Ցավոք, կլոր որդերից արագ ազատվել գրեթե անհնար է: Սակայն, եթե սովորություն դարձվի պատշաճ հոգ տանել այգու և բուսերի նկատմամբ, գրագետ ցանքաշրջանառություն անել, հարմար բոլոր արանքներում սովորական թավշածաղիկներ աճեցնել, որոնց ներկայությամբ կլոր որդերը կորցնում են վերարտադրվելու կարողությունը, ապա կարելի է զգալիորեն նվազեցնել կլոր որդերի տարածման ռիսկը։

Արտաքին հղումներ

Ալրատիզ

Ալրատիզը (անգլ․՝ Mealybug, ռուս․՝ Мучнистый червец, լատ․՝ Pseudococcidae) սենյակային բույսերի վտանգավոր վնասատու է, որն արագ բազմանում է խոնավ ու տաք միջավայրում։

Նկարագրված է ալրատիզի ավելի քան 2200  տեսակ, որոնցից 330-ը տարածված են Եվրոպայում։

Ալրատիզի որձերը, ի տարբերություն էգերի և թրթուրների թևավոր են ու անվնաս՝ քանի որ զուրկ են բերանից։ Իսկ էգերն ու թրթուրները գոյատևում են բույսերի հյութը ծծելով։

Էգերը, ձվադրելու համար, բույսի վրա ընտրում են թաքուն, դժվարամատչելի տեղեր և մեկ անգամից կարող են 300-2000 ձու դնել։

Թրթուրները շատ շարժունակ են, արագ տարածվում են բույով մեկ և կարող են բույսից բույս տեղափոխվել քամու, մարդու կամ կենդանու միջոցով։

Ալրատիզերն արտաթորում են կպչուն զանգված, որը մնալով բույսի վրա, դառնում է սնկային հիվանդության օջախ։

Ալրատիզի դեմ պայքարը

Կանխարգելում

  • Անհրաժեշտ է պարբերաբար, ուշադիր զննել բույսերը, մանավանդ ալրատիզի համար հարմար մասերը՝ տերևների ներքին մակերեսը, կոկոնները, մատղաշ և նեղ տեղերը։
  • Պետք է մշտապես հետևել բույսի և ծաղկանոցի մաքրությանը, հեռացնել թափված ու չորացած տերևները, կտրել վնասված մասերը, խոնավ լաթով մաքրել տերևները, լողացնել բույսերը ցնցուղի տակ (տե՛ս, թե ինչպես մաքրել սենյակային բույսերի տերևները==>
  • Պետք է միշտ թեթևակի խոնավ պահել ծաղկամանի հողը, քանի որ ալրատիզը խորշում է թաց հողից։
  • Պատուհանի գոգին կամ ջերմոցում պետք չէ շատ խիտ տեղադրել բույսերը։
  • Նոր բույս ձեռք բերելու դեպքում, այն պետք է 1-2 շաբաթ մեկուսի՝ կարանտինում պահել և միացնել մյուս բույսերին միայն համոզվելուց հետո, որ բույսն առողջ է։

Պայքարի տնայնագործական միջոցներ

Եթե բույսերի վրա ալրատիզերի քանակը շատ մեծ չէ, կարելի է փորձել դրանց վերացնել հետևյալ միջոցներով՝

  1. Օճառաջուր։ Տնտեսական կամ կանաչ օճառի ջրային լուծույթի մեջ թաթախված բամբակով մշակել բույսի բոլոր տերևներն ու ճյուղերը։
  2. Օճառի սպիրտային լուծույթ։ Տեսանելի սպիտակ բծերը հեռացնելուց հետո, 1լ գոլ ջրին խառնում են 15 գ հեղուկ օճառ և 10 գ սպիրտ կամ օղի ու այդ լուծույթով լավ ցողում են բույսը։ Մի քանի ժամ անց բույսը լվանում են ցնցուղի տակ։
  3. Սխտոր։ Ճզմած սխտորը խառնում են 70%-ոց սպիրտի և ջրի հետ՝ 1:1:3 հարաբերակցությամբ, զտելուց հետո, ստացված հեղուկով ցողում են բույսը։
  4. Ցիտրուսային թուրմ։ 50-100 գ ցիտրուսային մրգի կլեպի վրա լցնում են 1 լիտր գոլ ջուր և 24 ժամից զտում են ու ցողում բույսը։
  5. Վաղենակի թուրմ։ 100 գ վաղենակի չորացրած ծաղիկների վրա լցնում են 1 լ գոլ ջուր և թրմում են 24 ժամ։ Զտելուց հետո ցողում են բույսը։

Միջատասպան թունաքիմիկատներ

Ծանր դեպքերում, երբ տնայնագործական միջոցները չեն օգնում, միակ փրկությունը հատուկ միջատասպան (insecticide) նյութերն են՝ Актара, Фитоверм, Биотлин, Моспилан։

Վերը թվարկված համակարգային միջատասպան նյութերի գործողության ժամկետը մոտ 2 շաբաթ է, ուստի, ալրատիզի բոլոր սերունդներից ազատվելու համար անհրաժեշտ է լինում բույսի 2-3 մշակում անել՝ 14 օրը մեկ պարբերականությամբ։

Կարդացեք նաև մեկ այլ նյութ, թե ինչպես սենյակային բույսերը պաշտպանել վնասատուներից ==>

Արտաքին հղումներ

Ինչպես սենյակային բույսերը պաշտպանել վնասատուներից

Սենյակային բույսեր աճեցնողները պետք է պատրաստ լինեն վնասատուների դեմ պայքարին։

Պայքարի միջոցները ներառում են՝

  • վնասատուների վերացման համար համապատասխան պայմաններ ստեղծելը;
  • քիմիական նյութերի կիրառումը;
  • ժողովրդական միջոցների կիրառումը։

Որքան վաղ հայտնաբերվեն վնասատուները, այնքան հեշտ կլինի դրանց վերացնել։ Ոստի անհրաժեշտ է պարբերաբար և մանրամասն ձննել բոլոր բույսերը և, եթե հայտնաբերվեն դրանք, առաջնահերթ ձեռնարկել հետևյալ՝ բոլոր վնասատուների համար կիրառելի միջոցները՝

  • անմիջապես կարանտինում առանձնացնել հիվանդ բույսը, սպիրտային կամ օճառի լուծույթով թրջված սպունգով կամ լաթով մաքրել բույսը՝ փորձելով մեխանիկական ձևով հեռացնել վնասատուներին;
  • հեռացնել և ոչնչացնել բույսի բոլոր մեռած մասերը;
  • շատ ուշադիր զննել տան մյուս բույսերը և պարզել դրանց վիճակը;
  • վնասատուների դեմ քիմիական միջոցներ կիրառելիս օգտագործել պաշտպանիչ միջոցներ՝ ռետինե ձեռնոցներ, դիմակ և այլն։ Բույսը մշակելուց հետո օդափոխել սենյակը։

Սենյակային բույսերի վնասատուները

Ամենից հաճախ սենյակային բույսերը ենթարկվում են ուտիճների, սպիտակաթևիկների, վահանակիրների, կեղծ վահանակիրների, սարդոստայնային տզերի, արմատատիզերի և բշտիկոտների հարձակմանը։

Ուտիճ (Aphid, Тля)

Ուտիճը շատ փոքր միջատ է, ունի տարբեր գույների՝ կանաչից մինչև սև, օվալ մարմին։ Բնակվում են մեծ խմբերով ու ծծում են բույսի հյութերը։ Ուտիճների հոտի մեջ կան ինչպես թևավոր, այնպես էլ անթև առանձնյակներ։

Անթևները շատ քիչ են շարժվում, տարածման գլխավոր վտանգը ներկայացնում են թևավոր էգերը, որոնք թռչում են մեկ բույսից մյուսը և արագ բազմանում են։

Գործնականում ուտիճների հարձակմանը ենթարկվում են բոլոր բույսերը։ Դրանք բնակվում են մատղաշ տերևների ներքին երեսին, ծաղկաբնում, կոկոնների և մատղաշ շիվերի վրա։ Արդյունքում տերևները սկսում են ոոլորվել և աստճանաբար չորանալ, դրանց վրա կպչուն, հետագայում սևացող շերտ է առաջանում։ Կոկոնները դադարեցնում են աճը և պոկվում-ընկնում են։

Պայքարը

  • Մշակում ինսեկտիցիդներով, օրինակ՝ Стрела, Интавир, Кинмикс, Актара, ФАС, Децис, Неорон, Препарат -30, Фитоверм;
  • Օճառի լուծույթով մշակելուց հետո սխտորի թուրմով ցողում։ Թուրմը պատրաստելու համար աղում են չմաքրած սխտորի գլխիկը, վրան ջուր լցնում և թողնում 10-12 ժամ;
  • Լավ օգնում է կանթեղախոտի (чистотел), թավշածաղիկի (бархатцы), նարինջի կեղևի, կարտոֆիլի տերևուքի թուրմով կամ եփուկով ցողումը։

Սպիտակաթևիկ (Белокрылка)

Արտաքնապես նման է սպիտակ, փոքրիկ ցեցի: Երկարուկ փոքրիկ մարմին և սպիտակ, ոչ թափանցիկ թևեր ունի։ Ձվերը հազիվ նշմարելի, գորշ հատիկներ են։ Թրթուրները երկարավուն են, բաց կանաչ կամ բաց դեղին գույնի։ Բնակվում և ձվադրում է մատղաշ տերևների ներքին երեսին։

Հարձակվում է նուրբ հյուսվածքներ ունեցող բույսերի վրա։ Առանձնապես սիրված բույսերն են՝ Արագլախոտը (пеларгония), Ֆուքսիան, Ձարխոտերը (папоротники), Հինածաղիկը (бальзамин), Բաղրջուկը (гибискус), Բեգոնիան, Հասմիկը (жасмин):

Սնվում է բույսերի հյութով, բացի այդ սնկային հիվանդության՝ “մրոտ սունկի” (Capnopodium) հարուցիչ է, որը խաթարում է տերևների ֆոտոսինթեզը։ Տերևների վրա հայտնվում են աղոտ, դեղնավուն բծեր, իսկ տերևի ծայրերը ոլորվում են։

Պայքարը

  • Սպիտակաթևիկը շատ է սիրում տաք ու չոր օդը, ուստի պետք է ստեղծել դրան հակառակ պայմաններ՝ ինչպես այդ վնասատուից ազատվելու համար, այնպես էլ որպես պրոֆիլակտիկա;
  • Չափահաս առանձնյակներին ոչնչացնելու համար կարելի է կախել ճանճերի համար նախատեսված կպչուն ժապավեններ, իսկ ձվերն ու թրթուրները մաքրել սպունգով կամ մատներով։ Օգնում է նաև խոնավ տեղ բույսը տեղադրելը կամ ջրով հաճախակի ցողելը;
  • Ինսեկտիցիդներ՝ Интавир, Актеллик, Децис, Фуфанон. Բակտերիալ պրեպարատ Вертициллин. Պիրետրոիդներ՝ Фьюри, Талстар, Циперметрин, Арриво;
  • Մշակում սխտորի թուրմով։ Թուրմը պատրաստելու համար աղում են չմաքրած սխտորի գլխիկը, վրան ջուր լցնում և թողնում 10-12 ժամ;

Վահանակիր և կեղծ վահանակիր (Diaspididae, Истинная и ложная щитовки)

Վահանակիրը մինչև 3 մմ երկարությամբ միջատ է։ Մարմինը պատված է կարծր մոմավահանով, ինչի շնորհիվ անխոցելի է դառնում տարբեր քիմիկատների համար։ Ի տարբերություն արուների, էգերը չունեն թևեր ու ոտքեր։

Վահանակիրների տարբեր տեսակներ կան՝

  • վարդագույն— Արուն վարդագույն է, էգը՝ դեղին, վահանը տափակ է, միայն կենտրոնում ուռուցիկ;
  • արմավենու— Էգն էլ, արուն էլ բաց դեղնավուն են և ունեն սպիտակ վահաններ;
  • բաղեղի— Դեղին իրանը առանձնանում է գորշ վահանից;
  • կակտուսի— Արուն նարնջագույն է, էգը գունատ դեղին, վահանը՝ դեղին;
  • դափնեվարդի— Արուն մուգ դարչնագույն է, էգը բաց դեղնավուն է, վահանը դեղին է;
  • դափնու— Արուն բալի բաց գույնի է, էգը սպիտակ է, վահանը մուգ դարչնագույն է, խխունջի նման, ծածկված համակենտրոն օղակներով և խորշերով։

Կեղծ վահանակիրը կրկնակի մեծ է իրական վահանակրից։ Վահանը սերտաճած չէ իրանի հետ և հեշտությամբ կարելի է պոկել։ Այս միջատը, ի տարբերություն իրական վահանակրի չի արտաթորում քաղցրահամ սոսինձանման հյութ։ Խմբերով բնակվում է տերևների երկու երեսների և մատղաշ շիվերի վրա։ Կան ձվադրող և կենդանածին տեսակներ։

Սենյակային բույսերից գերադասում է Ծնեբեկը(аспарагус), Դափնեվարդը(олеандр), Աուկուբան(аукуба), Բաղեղը(плющ), արմավենիներին, ցիտրուսայիններին, Ցիպերուսին(циперус):

Սնվում է բույսի հյութով, ինչը ազդում է բույսի աճի վրա, տերևներն ու մատղաշ շիվերը դեղնում, չորանում ու թափվում են։

Պայքարը

  • Հատուկ ինսեկտիցիդներ չկան, ուստի օգտագործվում են ազդեցության լայն շրջանակ ունեցողները՝ Перметрин, Арриво, Фуфанон, Актеллик, Фитоверм;
  • Ցողել կամ լողացնել սոխի, սխտորի կամ կծու պղպեղի թուրմերով;
  • 25-35 գրամ կանաչ, կալիումային օճառից և մեկ լիտր ջրից պատրաստել լուծույթ, որով, 4-5 օր ընդմիջումներով, երեք անգամ ցողել բույսը։

Սարդոստայնային տիզ (Spider mite, Паутинный клещ, Tetranychidae)

Չլինելով միջատ, սարդոստայնային տիզը չի վախենում միջատների վրա ազդող հայտնի քիմիկատների մեծամասնութունից։ Չափսերով շատ փոքր է, ամենամեծ առանձնյակների երկարությունը չի գերազանցում 1 մմ։ Սարդոստայնային տիզերը բնակվում են տերևների տակին՝ մեծ, մինչև 100-ի հասնող խմբերով։ Հատուկ նախասիրություններ չունեն, կարող են հարձակվել ցանկացած բույսի վրա։

Հարձակման արդյունքում բույսը պատվում է սարդոստայններով։ Տերևներից բույսի հյութը ծծելու հետևանքով, դրանց վրա հայտնվում են առանձին սպիտակ բծեր, որոնք մեծանալով միանում են իրար։ Եթե միջոցներ չձեռնարկվեն, տերևը ամբողջությամբ կչորանա և կընկնի։

Պայքարը

  • Սարդոստայնային տիզը սիրում է տաք ու չոր միջավայր, ուստի, խորհուրդ է տրվում հաճախակի ջրով ցողել բույսը կամ լողացնել ցնցուղով;
  • Ինսեկտիցիդները քիչ արդյունավետ են։ Հնարավոր է օգնի Карбофос-ի, Темик-ի, Алдикарба-ի կիրառումը;
  • Բույսը ցողել ֆոսֆորային և ծծմբային նյութերով՝ մանրամասնորեն մշակելով բույսի բոլոր թաքուն տեղերը։ Այդ նյութերը փոխնեփոխ է պետք կիրառել, որպեսզի սարդոստայնային տիզերը ձեռք չբերեն իմունիտետ դրանց նկատմամբ;
  • Բույսը մշակել սխտորի կամ սոխի թուրմով, դեղորայքայն խատուտիկի եփուկով; Կարելի է հիվանդ բույսի շուրջը դնել մանրեցված սխտոր կամ սկիպիդարով անոթ ու մի քանի ժամով ծածկել բույսը պոլիէթիլենային տոպրակով։

Արմատատիզ (Корневой или луковый клещ, Rhizoglyphus echinopus)

Արմատատիզն ունի բաց դեղնավուն, լայն, օվալաձև մարմին մոտ 1 մմ երկարությամբ և չորս զույգ տոտիկներ։ Արուներն ավելի փոքր են։ Վնասում է միայն սոխուկավոր բույսերի սոխուկները՝ փորում է դրանց մեջ հորեր ու այնտեղ մեծ քանակությամբ ձվադրում անում։

Ժամանակին միջոցներ չձեռնարկելու դեպքում արմատատիզերը կարող են ուտել սոխուկի ողջ պարունակությունը։

Պայքարը

  • Արմատատիզերը սիրում են բարձր խոնավություն և ջերմություն։ Այդ պայմաններում դրանք ակտիվորեն բազմանում են։ Անհրաժեշտ է ստուգել ծաղկամանի դրենաժի ճիշտ աշխատանքը, համոզվել, որ ջուրը չի ճահճանում այնտեղ և չի մնում ծաղկամանի տակդիրի մեջ;
  • Անհրաժեշտ է չորացնել բույսի սոխուկներն ու դեն նետել վնասվածները;
  • Ջրել բույսը Аполло, Неорон կամ Актеллик ինսեկտիցիդների լուծույթներով։

Բշտիկոտներ (Thrips, Трипсы, Thysanoptera)

Բշտիկոտները կարող են հասնել մինչև 5 մմ երկարության։ Ունեն սև կամ մուգ շագանակագույն իրան և մանր մազերով ծածկված երկու զույգ թևեր։ Թևերից 2-ը նեղ են, երկար՝ երիզված թարթիչավոր ծոպերով։ Բեղիկները թելանման են՝ կազմված 6-9, փորիկը՝ 10 հատվածներից։ Ոտքերը կարճ են, թաթերն ունեն թույլ զարգացած զույգ ճանկեր, որոնց միջև տեղադրված են բշտիկաձև ծծիչները (այստեղից՝ անվանումը)։  Գաղութներով բնակվում են տերևների տակի երակաճյուղերի մոտ։ Ծծում են բույսի հյութերը, ինչը խանգարում և դանդաղեցնում է բույսի աճը։

Բշտիկոտների հարձակմանը հաճախ են ենթարկվում կակտուսները, ֆիկուսները, արմավենիները, ցիտրուսայինները, Դափնին (лавр), Վիշապածառը (драцена), Օձաբույսը (аспидистра), Ծոփորը (монстера), Լեռնավարդը (азалия), Կորդիլինը (Кордилина, Cordyline), Բոգոնիան (бегония)։

Բշտիկոտների ներկայության մասին կարող է վկայել բույսի վրայի արծաթափայլ շերտը։ Բացի այդ տերևների վրա հայտնվում են վերևից սպիտակավուն, իսկ ներքևից մուգ դարչնագույն և շագանակագույն բծեր։ Հետագայում տերևները չորանում և թափվում են։

Պայքարը

  • Տնտեսական օճառի գոլ լուծույթով լվացումը էականորեն կիջեցնի գաղութի բնակիչների քանակը;
  • Քիմիական միջոցներ — ծծումբի փոշեխառնուրդներ, Пиретрум, Дуст; նիկոտինի կամ անաբազինի սուլֆատ; Нурелл — Д, Вертимек, Тиофос, Метафос, Фосфамид;
  • Բուսական միջոցներ՝ պարսկական երիցուկի, արջտակի (լատ.՝ Cyclamen) պալարների, հոտավետ թութունի կամ հազարատերևուկի (тысячелистник) թուրմեր։

Источник статьи: https://sad-doma.net/bolezni-i-parazity/parazity/vrediteli-komnatnih-rasteniy.html
© sad-doma.net – все о комнатных растениях и правила ухода за ними

Հղումներ

Սարդոստայնային տիզ

Սարդոստայնային տիզը (անգլ.՝ spider mite, ռուս.՝ паутинный клещ)

Как выглядит паутинный клещ?

Паутинный клещ на комнатных растениях почти не заметен. Это крохотный паучок, размером 0,5-1мм, тельце которого окрашено в коричневый, зеленый, бурый или серый цвет. Вред растениям он наносит во время своего питания. К сожалению, взрослые клещи и их личинки питаются клеточным соком, который они добывают, прокалывая своими челюстями листовые пластины. Листья вначале покрываются мелкими прозрачными точками, потом желтеют полностью, а после засыхают и облетают. При этом, естественно, растение перестает нормально развиваться, ухудшается фотосинтез и, в запущенных случаях, может наступить его гибель.

Должна ли быть паутина?

Несмотря на то, что паутинный клещ, судя из своего названия, просто обязан оплетать растения паутиной, делает он это не всегда. Большинство видов действительно выделяют застывающий в виде нитей секрет, но иногда в очень малых, незаметных количествах. Только при чрезмерном перенаселении, когда особей становится слишком много, они могут опутать паутиной все растение.

Откуда он берется?

Рано или поздно любой цветовод, имеющий обширную коллекцию разных видов растений, столкнется с этой напастью. Естественно, возникает вопрос: откуда он сваливается на бедную голову наших любимых цветочков? Ну, во-первых, самое простое: вы можете занести эту заразу из магазина, вместе с купленным новым растением. Именно поэтому рекомендуется каждого нового жителя коллекции вначале установить на пустом подоконнике – устроить карантин. Только по прошествии пары недель, если вы не заметите ничего странного, можно возвращать переселенца в коллектив.
Также клещик может попасть в дом с улицы. Особенно эта напасть преследует жителей нижних этажей, под окнами которых находятся деревья – вот с них, на тонких паутинках, и перелетают колонии клещей, прямо на наши растения. Естественно, если растения находятся на балконе, то клещам вообще будет проще простого  на них попасть.
А бывает и так, что в разгар отопительного периода, зимой, когда балкон не открывается вообще и новые растения не покупаются, паутинный клещ на цветах появляется во всей своей красе. Откуда? Дело в том, что при наступлении холодов (или других неблагоприятных факторов) самки клещей могут впадать в спячку, называемую диапаузой. В этот период они не питаются, никак себя не проявляют, а лежат неподвижным комочком где-то в толще земли. Они могут находиться в таком виде достаточно долго, но вмиг просыпаются, когда погода для них меняется в лучшую сторону (напомним, это – тепло и сухость). Что касается яиц, то они вообще могут находиться в стадии спячки около 5 лет!

Немного информации из жизни клещей

Для того, чтобы решить, как бороться с паутинным клещом, необходимо побольше узнать о способе его жизни. Этот вредитель предпочитает теплое (выше 27 градусов) место с пониженной влажностью. За свою короткую жизнь (1-1,5 месяца) самка может успеть отложить несколько сотен яиц, из которых уже через 3-5 суток выйдут молодые клещики. Это информация очень важна при травле вредителей – обработку ядами следует приурочивать к моменту выхода молодого поколения из яиц. На яйца, к сожалению, большинство современных препаратов не действуют.

Профилактика паутинного клеща

Напомним, что клещики предпочитают сухое место жительства. Поэтому, чтобы ваши цветы не стали для них лакомым кусочком, следует почаще производить профилактические опрыскивания обычной водой. Делайте это раз в день и вероятность появления колоний клещей значительно снизится. Конечно, эта мера годится только для профилактики, да и то не стопроцентной. Если же паутинный клещ на комнатных растениях уже имеется, то принимать следует совсем другие меры.

Как избавиться от паутинного клеща?

Клещ – враг коварный и незаметный, поэтому приготовьтесь, что борьба с ним будет долгой. Перво-наперво следует оборвать все пожелтевшие листья – они уже не восстановятся, кроме того на них сосредоточена значительная часть клещевого населения. Выбросив эти листья, вы уничтожите 20-30% вражьего племени, а это уже пусть маленькая, но победа!
После этого несите растение в ванную и под струей воды хорошенько вымойте листья и стебель, чтобы ненавистных паучков унесло в канализацию. Теперь, после того, как растение подсохнет, следует обработать его одним из выбранных средств против клещей. В обязательном порядке обрабатывается также горшок и поддон, ядовитым средством проливается земля. Поддоны можно бросить в ведро с кипятком – клещи этого точно не вынесут. Затем на растение вместе с горшком одевается большой пакет (мусорный, например) и завязывается так, чтобы образовалась своеобразная парилка – без доступа воздуха. В такой среде клещи быстро погибнут. При использовании современных химических препаратов это происходит в течение 1-3 часов.
Для того, чтобы даже те клещи, которые находились на момент травли в труднодоступных местах, погибли, следует продержать пакет на растении 1-2 дня. Не бойтесь, что растение задохнется, наоборот, после такой сауны оно сразу будет выглядеть оздоровленным. Единственное, не ставьте растение в пакете на жаркий солнечный подоконник, чтобы оно не сварилось.
Все, паутинный клещ на комнатных растениях уничтожен, можно вздохнуть спокойно. Или нет? Вряд ли, борьба еще не окончена, ведь яйца остались живы и через 3-4 дня из них уже вылупится молодняк, который продолжит пожирать ваше растение. Именно поэтому травлю необходимо будет еще 2 раза повторить с интервалом в 5-7 дней. Важно понимать, что клещ вездесущ и если вы заметили проявление его деятельности на одном растении, то с большей долей вероятности он распространился по всему подоконнику и перелез на все другие цветы, которые там находятся. Из этого делаем вывод, что обрабатывать необходимо все (!) растения, которые находились рядом с пораженным цветком. Обязательно помойте подоконник, оконные стекла, постирайте шторы. Окна и подоконник можно вымыть хозяйственным мылом или протереть спиртом, причем делать это нужно очень основательно, буквально заливая спирт или мыльную пену во все щели.
На вопрос о том, как бороться с паутинным клещом, можно получить много разнообразных ответов, но в одном мнения оппонентов полностью сойдутся: этого вредителя можно уничтожить только в том случае, если серьезно отнестись к проблеме и ее решению. Нежелательно проводить обработки «спустя рукава» или же не заканчивать рекомендуемый 3-х разовый курс травли. При таком раскладе существует вероятность, что не уничтоженная  часть клещей станет не восприимчивой к яду и избавиться от вредителей станет значительно сложнее. Для эффективной борьбы важно также правильно выбрать препараты от паутинного клеща, которые могут представлять собой либо простые «народные» средства, либо продукты химического производства.

Средства и препараты против паутинного клеща – на войне, как на войне!

К сожалению, еще не придумали такого способа, с помощью которого можно «одним выстрелом» уничтожить всех паутинных клещей, расселившихся на комнатных растениях. Как правило, нужна не одна обработка и даже не две, прежде чем последний клещик будет побежден. И в этой борьбе не последнюю роль будет играть выбор средства от паутинного клеща.

Народные средства от паутинного клеща

Спокойствие и только спокойствие! Если количество паукообразных монстров на вашем растении невелико, то вполне можно обойтись и народными средствами уничтожения.
1. Медицинский спирт
Достаточно эффективное средство от паутинного клеща – медицинский спирт (96%). Смочите им ватку и протрите листья растения – клещ будет уничтожен (напомним, что яйца  таким образом не возьмешь!). Спирт обладает способностью быстро испаряться, поэтому листья растения теоретически повреждаться не должны. Однако все же лучше не экспериментировать таким образом с тонкими листочками фуксии или петунии. А вот фикус, гибискус, финиковая пальма, диффенбахия и другие «толстокожие» даже не почувствуют прикосновение алкоголя.
2. Мыло (лучше хозяйственное, но подойдет и любое другое)
Если у вас завелся паутинный клещ, лечение растения можно провести с помощью обычного мыла. Для этого заносим наше растение в ванную и намыленной мылом губкой протираем все листья и ветки. Чем будет больше пены, тем лучше. Так же хорошо намыливаем горшок и поддон. Землю тоже опрыскиваем мыльной водой, но совсем чуть-чуть, чтобы не попасть на корни и не повредить растение. К сожалению, некоторые цветоводы действуют кардинально и проливают весь земляной ком, а потом удивляются, что растение через неделю засохло. Не повторяйте чужих ошибок, во всем должна быть мера!
Итак, после того, как вы намылите растение, не спешите смывать пену. Подождите часа 3-4 – этого будет достаточно. Мыло образует на листьях пленку, через которую не происходит газообмен, то есть растение «не дышит». Поэтому оставлять его в таких намыленных условиях на ночь рискованно. После того, как мыло будет смыто, накройте растение пакетом на сутки, не дожидаясь высыхания водных капель. Это будет «двойной удар» для тех клещей, которые остались живы после мыла. Повышенная влажность под пакетом станет для них непереносимой и они погибнут.
Часто можно встретить рекомендацию  опрыскивать растения мыльной водой, вместо протирания губкой. В некоторых случаях – это единственно верное решение, например, когда заражено много растений с мелкими листочками. Протирать каждый лист – замучаешься, а опрыскать можно и за считанные минуты.
Кстати в качестве альтернативы мылу можно применить и любое средство для мытья посуды, например, тот же «Fairy».
3. Настой чеснока
Берем две головки чеснока и мелко их измельчаем. Закладываем полученное сырье в банку и заливаем 1 литром воды, закрываем крышкой. Ставим банку в темный шкаф и настаиваем 5 суток. По истечении этого срока опрыскиваем растение полученным настоем, разведенным с водой в пропорции 1:1.
4. Настой из луковой шелухи
100 г луковой шелухи заливаем 5 л воды и настаиваем 4-5 суток. После настой процеживаем и опрыскиваем пораженные растения.

Химическая борьба с паутинным клещом – препараты массового поражения

Путинный клещ – это паукообразное «животное», поэтому применять для его уничтожения инсектициды (средства против насекомых-вредителей)  бессмысленно. Против клещей эффективны другие препараты – акарициды и инсектоакарициды.

1. Актеллик – токсичное средство «бронебойного» действия

Это средство от паутинного клеща относится к серии инсектоакарицидов, то есть уничтожает и паукообразных, и насекомых. Убивает клещей наповал, поэтому чаще всего рекомендуется при массовом поражении растений, когда другие препараты могут быть не столь эффективны.
Опрыскивая растения Актелликом, следует помнить, что это средство очень токсично. Проводите обработки либо на открытом воздухе, либо при хорошей вентиляции.

2. Фитоверм – биологический инсектоакарицид

Еще один инсектоакарицид, который прекрасно справляется с клещами и неугодными насекомыми на ваших растениях. Его достоинство в гораздо меньшей токсичности, поэтому проводить опрыскивание можно в закрытых помещениях, например, в ванной. Естественно, что терять бдительность не стоит – проводите обработку в ускоренном темпе, а по окончании – вымойте лицо, руки, прополощите рот, постирайте одежду. В общем, выполните все требования по безопасности, которые необходимо соблюдать при работе с вредными веществами.

3. Неорон – акарицид с овицидным действием

Редкие препараты от паутинного клеща повреждают не только взрослых особей, но и их яйца. Одним из таких универсальных средств является Неорон. Нельзя сказать, что яйца уничтожаются полностью и можно обойтись одной процедурой протравки, но то, что значительная часть их повреждается – факт. Как правило, достаточно 2-х обработок Неороном, чтобы уничтожить всю популяцию клещей.

4. Другие препараты – попытаемся объять необъятное

Кроме вышеозначенных препаратов можно использовать: Санмайт (также, как и Неорон уничтожает яйца клещей), Актофит, Акарин, Аполло, Вермитек, Фуфанон (аналог карбофоса) и др.
Во многих источниках встречается мнение, что как акарицидное средство можно использовать традиционный инсектицид Актару. Так действует ли Актара от паутинного клеща? На самом деле многие опытные цветоводы отмечают уничтожение клеща именно после пролива Актарой земли в горшке с растениями. Так что, даже если это явление не подкреплено надписью на этикетке, это не значит, что оно не существует. Попробуйте!

Биологические меры против паутинного клеща

Существует еще один способ, позволяющий избавиться от паутинного клеща. Способ довольно специфический, однако полностью безвредный для человека и домашних животных. Кроме того, он не предполагает никаких трудоемких опрыскиваний, выдержку растений под пакетом и прочих телодвижений.
Суть биологической борьбы против паутинных клещей состоит в использовании для этого их естественных врагов – фитосейулюса и амблисейуса. Это тоже клещи, но только хищные. Приобрести их можно в садовых центрах, цветочных магазинах или в сети интернет.
Как только вы выпустите фитосейулюсов или амблисейусов в горшок с растением, они сразу начнут искать себе пищу. За день 1 хищник съедает 5 паутинных клещей или 10 яиц – неплохо! Таким образом, чем больше хищников вы приобретете, тем быстрее удастся уничтожить злостных вредителей. Единственное, что как только хищники останутся без пищи, они погибнут, поэтому хранить их до следующего нашествия паутинных клещей не получится.
http://cvetok-v-dome.ru/bolezni-vrediteli/sredstva-i-preparaty-protiv-pautinnogo-kleshha-na-vojne-kak-na-vojne/

Ինչպես հրապուրել և այգի բերել զատիկներին

Պարտեզում զատիկներ ունենալը պարտիզպանի երազանքն է: Զատիկներն իրավամբ համարվում են վնասատուների դեմ պայքարի օրգանական լավ միջոց: Ապրելով պարտեզում, դրանք ոչնչացնում են տիզերին, ուտիչներին և վահանամիջատ-ներին: Զատիկներին հրապուրել և պարտեզ բերելը դժվար խնդիր չէ՝ պետք է պարզապես իմանալ, թե ինչ են սիրում ուտել դրանք և ունենալ պարտեզում:
Զատիկները երկու բան են ուտում՝ վերը նշված վնասատուներին և ծաղկափոշի: Ստորև ներկայացված են այն բույսերը, որոնց ծաղկափոշին առանձնապես սիրում են զատիկները:
Հրեշտակախոտ (անգլ.՝ Garden angelica, Wild celery, Norwegian angelica, ռուս.՝ Дя́гиль
лека́рственный կամ Ду́дник лека́рственный, լատ.՝ Archangélica officínalis)
Երկամյա բույս է: Տերևներն ու արմատը ուտելի են: Լայն կիրառում ունի որպես համեմունքային խոտ և դեղաբույս:
Քիմիոն, Չաման (անգլ.՝ Caraway, ռուս.՝ Тмин, լատ.՝ Carum):
Հեշտ աճեցվող բույս է, աճում է ինչպես ցուրտ, այնպես էլ տաք կլիմայական գոտիներում:  Հոտավետ տերևներ ու սերմեր ունի, որոնք լայնորեն կիրառվում են խոհանոցում:
Սոխ կտրող կամ Սեզատերև (անգլ.՝ Chives, ռուս.՝ Шнитт-лук, Лук-скорода, լատ.՝ Allium schoenoprasum)
Կարող է արագ գրավել ձեր պարտեզը, եթե թույլ տաք սերմերը հասունանան: Նաև շատ հեշտ տեղից-տեղ տեղափոխելի բույս է:
Համեմ (անգլ.՝ Coriander, Chinese parsley, ռուս.՝ Кориандр, լատ.՝ Coriandrum sativum)
Շատ հայտնի և տարածված, միամյա խոտաբույս է հովանոցավորների ընտանիքից։
Սամիթ (անգլ.՝ Dill, ռուս.՝ Укроп, լատ.՝ Anethum graveolens)
Նեխուրազգիների ընտանիքին պատկանող միամյա տերևաբանջար։ Օգտագործվում է որպես թարմ կանաչի, որպես համեմունք՝ թթուների մեջ, իսկ ձմռան ժամանակ կերակուրների մեջ օգտագործվում է չորացված սամիթը։
Հոռոմ-սամիթ (անգլ.՝ Fennel, ռուս.՝ Фенхель, լատ.՝ Foeniculum vulgare)
Բազմամյա բույս է, որը ցանում են ձմռան վերջին ցրտերից հետո, անմիջապես բաց գրունտում, քանի որ հոռոմ-սամիթը տեղափոխումներ չի սիրում:

Թավշածաղիկ կամ մախմրի ծաղիկ (անգլ.՝ , ռուս.՝ Бархатцы, լատ.՝ Tagetes)
Միամյա կամ բազմամյա խոտաբույս է: Հրապուրում է ոչ միայն զատիկներին, այլև թիթեռներին, մեղուներին և այլ օգտակար փոշոտողներին:
YarrowՀազարատերևուկ (անգլ.՝ Yarrow, ռուս.՝ Тысячелистник, լատ.՝ Achillea millefolium)
Օգտագործվում է բազմաթիվ հիվանդությունների բուժման համար: Օգտակար է վերքեր բուժելու, արյունահոսությունը կանգնեցնելու, մրսածության ու հարբուղի դեպքում, երիկամների հիվանդուտյան և դաշտանային ցավերը մեղմելու համար:
Կան նաև բույսեր, որոնք առանձնահատուկ հրապուրում են ուտիճներին, որոնք իրենց հերթին կհրապուրեն ու պարտեզ կբերեն զատիկներին:
Կաղամբ

Թավշածաղիկ կամ մախմրի ծաղիկ (անգլ.՝ Marigold, ռուս.՝ Бархатцы, լատ.՝ Tagetes)

Ջրկոտեմ (անգլ.՝ , Nasturtium, ռուս.՝ Настурция, լատ.՝ Tropaéolum)

Բողկ

Սցիարիդները

Սցիարիդները (անգլ.՝ Dark-winged fungus gnats, ռուս.՝ Цветочные мошкиПочвенные комарики, lat:` Sciaridae) երկթևանիների կարգին պատկանող մլակներ են: Դրանք հայտնվում են բույսերը չափից շատ ջրելու հետևանքով՝ երբ հողի մակերեսային շերտը չի հասցնում չորանալ: Հաճախ այդպիսի բան տեղի է ունենում բնակարաններում, ձմռանը:
Իրենք իրենցով, սցիարիդները բույսերին վնաս չեն հասցնում, բայց իրենց թրթուրները կարող են վնասել բույսերի արմատները:
Եթե թրթուրներն այնքան շատ են ծաղկամանում, որ երևում են անզեն աչքով, հարկավոր է տեղահանել բույսը և տնկել նոր, ախտահանված հողախառնուրդի մեջ:

Սցիարիդների հատնվելու կանխարգելումը

Մի քանի պարզ կանոնների հետևելով կարելի է կանխարգելել սցիարիդների հայտնվելը:

  • Պարբերաբար փխրեցրեք ծաղկամանի հողը;
  • Թույլ մի տվեք ծաղկամանի հողի գերխոնավացում, ջրեք չափավոր;
  • Հետևեք բույսերի տերևների վիճակին և անհապաղ հեռացրեք հիվանդ և թափված տերևները;
  • Էկզոտիկ հեղուկներով մի՛ ջրեք բույսերը: Թեյի, սուրճի, մսի “ջրերը” փառահեղ հյուրասիրություններ են մլակների համար:
Որպես ընդհանուր կանոն, խորհուրդ է տրվում բույսերը ջրել փափուկ, հնացված, գոլ ջրով՝ այն ժամանակ, երբ ծաղկամանի հողը չորացել է 1-1,5 սմ խորությամբ:

Պայքարը սցիարիդների դեմ

  • Տարբերակ 1.
    Կախված ծաղկամանի մեծությունից, 2-10 լուցկու հատիկներ գլխիկով խրեք հողի մեջ և թեթև ջրեք բույսը: Պարբերաբար հանեք ու ստուգեք լուցկու հատիկների վիճակը և, երբ գլխիկի ծծումբը վերանա, փոխարինեք նորով: Սովորաբար, լուցկու հատիկների 4-րդ “հերթափոխից” հետո, մլակները վերանում են:
  • Տարբերակ 2.
    Ջրեք բույսը կալիումի պերմանգանատի (մարգանցովկա) թույլ լուծույթով: Լուծույթը բաց վարդագույն պետք է լինի, ավելի թանձր լուծույթը կարող է այրել բույսերի արմատները:
  • Տարբերակ 3.
    Ջրեք բույսը օճառի թույլ լուծույթով:
  • Տարբերակ 4. Սխտորի 3 գլխիկ ճզմեք և վրան 1 լիտր եռման ջուր լցրեք: Առնվազն 4 ժամ սպասելուց հետո, հեղուկը քամել և դրանով ջրել ու ծողել բոույսը:
  • Տարբերակ 5. Նարինջի կեղևի կտորներ խրեք ծաղկամանի հողի մեջ:
  • Տարբերակ 6. Սխտորի մի քանի շերտեր կտրատեք և, կտրվածքով դեպի ներքև դրեք ծաղկամանի հողին:
Հղումներ

Իշախառանչ

Իշախառանչ, արջուկ, (անգլ․՝ European mole cricket, ռուս․՝ Обыкновенная медведка, լատ․՝ Gryllotalpa gryllotalpa) ուղղաթևերի կարգի միջատ։ Երկարությունը՝ 35-50 մմ, առջևի զույգ ոտքերը՝ փորող տիպի, ատամնավոր, խիստ խեցեվորված։ Ապրում է օրգանական նյութերով հարուստ, խոնավ հողերում։ Սնվում է բույսերի սերմերով, արմատներով, արմատավզիկով, ցողունով, ինչպես նաև անձրևորդերով, միջատներով։ Վնասում է բանջարաբոստանային և դաշտային բույսերը, հատկապես ջերմոցներում։ Տարածված է Հայաստանի բոլոր մարզերում։
Հղումներ

Ինչո՞վ սպիտակեցնել ծառերի բները

Ծառերի բները և կմախքային ճյուղերը սպիտակեցվում են կրակաթով: 1կգ չմարած կիրը լուծում են 5լ ջրի մեջ:
Կարելի է ավելի բարդ լուծույթ պատրաստել.

  1. Կիր — 1 կգ;
  2. Ջուր – 10 լ;
  3. Պղնձարջասպ – 200 գ;
  4. Գոմաղբ– 1 կգ;
  5. Կավ – 300 գ:

Սպիտակեցումը ավելի երկար պահպանելու համար որոշ պարտիզպաններ լուծույթին խառնում են նաև 0,5-1 լ էմուլսիոն ներկ կամ սոսինձ:

Ինչպես պայքարել լորձնէակների դեմ

Լորձնէակ, լորձնամոլյուսկ, մաղասէակ, (անգլ․՝ slug, ռուս.՝ слизень), այդպես են կոչվում անձրևի ու խոնավության սիրահար այս գիշերային,  վնասատուները: Ցերեկը դրանք պատսպարվում են մութ կամ ստվերոտ տեղերում՝ գետնին ընկած թփերի,  տերևների, փայտի կտորների տակ,  հողի ճեղքերում և այլուր: Հայտնվում են լորձնէակները գարնանը՝ դուրս գալով ձմեռը հողի մեջ անցկացրած ձվերից: Մեծ քանակությամբ կանաչ զանգված են սկսում ուտել և սեռական հասունացման են հասնում 2 ամսից: Ձվադրումը կատարում են հողի մեջ՝ բույսերի արմատների մոտ, կամ այլ խոնավ ու արևից պաշտպանված վայրերում: Լորձնէակները էական վնաս կարող են հասցնել բույսերին: Առանձնապես սիրում են ուտել հյութեղ տերևներ ու ցողուններ:

Ինչպես պաշպանվել լորձնէակներից

Առաջնահերթ պետք է մաքրել այգին մոլախոտերից, աղբից, թափթփված փայտի կտորներից և բոլոր այն առարկաներից, որոնք կարող են լորձնէակների համար հարմար պատսպարվելու տեղ դառնալ:
Առանձին բույսեր պաշտպանելու համար կարելի է դրանց շուրջ ոչ խորը ակոս փորել և կիր, մոխիր, թութունի փոշի կամ աղացած, կծու պղպեղ լցնել ակոսի մեջ: Այդպիսի ակոսները անանցանելի են լորձնէակների համար:
Կարելի է նաև ուշ երեկոյան մշակել բույսերը մանանեխի լուծույթով (150 գ չոր մանանեխը բացել 10 լ ջրով և սրսկել բույսը):
Լորձնէակները չեն դիմանում բարձր ջերմությանը և սատկում են 40 աստիճան տաքության ջրով ցողվելուց հետո: Բույսերի մեծամասնությանը այդ ջերմության ջուրը չի վնասում: Օրինակ կաղամբի վրա առանց որևէ  վնաս հասցնելու կարելի է մինչև 60 ասըտիճան ջերմության ջուր լցնել:
Տաք ջրով մշակումը արվում է մթնշաղին՝ երբ լորձէակները դուրս են սողում թփերի և տերևների վրա:
Պարզվել է նաև, որ լորձնէակները գարեջրի սիրահարներ են: Պաշտպանվող բույսերին մոտ թասիկ կամ բաժակ  խրեք հողի մեջ, այնպես, որ եզրերը հողի մակերեսից մի փոքր բարձր լինեն, բայց լորձնէակների համար պարունակությունը հասանելի լինի: Մայրամուտին անոթի մեջ կեսի չափով գարեջուր լցրեք: Առավոտյան գարեջրի միջից հավաքեք ու ոչնչացրեք “բերքը”:

Հղումներ