Դանդուռ (պորտուլակ)

Դանդուռը (անգլ․՝ Common purslane, Duckweed, Little hogweed, ռուս.՝ Портулак, լատ. Portuláca), միամյա խոտաբույս է, դեղաբույս է, պատկանում է դանդուռազգիների ընտանիքին։

10—30 սմ բարձրությամբ բույսն ունի առանցքային արմատ՝ մազարմատների խիտ ցանցով պատված։ Արմատը կարմրավուն է։ Սերմերը սև են, մանր և փայլուն։

Դանդուռի ցողունները մերկ են, մսալի, հիմքից ճյուղավոր։ Տերևները հերթադիր են, երկարավուն, բութ, հիմքում նեղացած, մսալի։ Ծաղիկները տերևանոթներում աճում են փնջերով։ Բաժակի մասերը մսալի են, բութ ողնուցով։ Պսակաթերթերը վառ գույների են, կլորավուն, մոտավորապես 10 մմ երկարությամբ։

Դանդուռ բանջարանոցային (Լատ. Portulaca oleracea)

Միամյա, ցածրահասակ (մոտ 30 սմ) ուտելի բույս է՝ խիստ ճյուղավորված ցողունով: Ոչ մեծ խմբերով աճող ծաղիկները բաց դեղնավուն են՝ 7-8 մմ  տրամագծով:

Ծաղկում է մայիսի վերջից մինչև օգոստոսի վերջը:
Հարմար է օգտագործել այգում՝ ալպյան բլուրի հարավային լանջը ձևավորելիս, ինչպես նաև այգու արահետների սալիկների արանքներում:

Դանդուռ խոշորածաղիկ (Portulaca grandiflora), դանդուռազգիների ընտանիքին պատկանող բազմամյա խոտաբույս է՝ տարածված Հարավային Ամերիկայում։ Հայաստանի պայմաններում օգտագործվում է որպես միամյա ծաղկաբույս, քանի որ ձմռանը բաց գրունտի պայմաններում ցրտահարվում է։

Ցողունը մսալի է, սողացող, մոտ 15 սմ երկարությամբ՝  մանր, հյութալի տերևներով։ Ծաղիկները լիաթերթիկ են, կիսալիաթերթիկ, սպիտակ, դեղին, վարդագույն, կարմիր և այլ գույների։ Բացվում է միայն արևոտ եղանակների դեպքում։ Ծաղկում է հունիսի կեսերից ընդհուպ մինչև սառնամանիքները։ Երաշտադիմացկուն է, ջերմասեր և լուսասեր։ Լավ աճելու և առատ ծաղկելու համար պահամջում է թեթև ավազակավային սննդանյութերով հարուստ ստրուկտուրային հողեր։ Հումուսով հարուստ ծանր հողերում վատ է ծաղկում։

Սերմերը ցանում են մարտին՝ արկղերում։ Վերատնկում են նույնպես արկղերում, որոնք անմիջապես տեղափոխում են ջերմոց։ Սածիլները այգի են տեղափոխում հունիսի սկզբին և տնկում բույսը բույսից 20-30 սմ հեռավորության վրա։ Մեկ գրամ սերմից ստացվում է 4000 բույս։

Լայնորեն օգտագործվում է պարտերային տիպի ձևավորումներում, գորգային ծաղկաթմբերում, ծաղկամարգերում, միքսբորդերների առաջին պլանում։

Portulaca Grandiflora Hook Portucala grandiflora is native to Brazil, Uruguay and Argentina (South to Chubut), sparingly escaped from cultivation and naturalized in the United States, Europe, and elsewhere in frost-free climates.
Altitude range: 0-2000 metres above sea level.
Habitat and ecology: Sandy soils. Portulaca grandiflora is naturalized in gardens and often becomes a weed around houses and has escaped to roadsides and waste places.

Portulaca Villosa Cham
Հավայան կղզիների հազվագյուտ էնդեմիկ տեսակ է:
Բարձրության սահմանն է՝ ծովի մակարդակից մինչև 500 մետր:
Հանդիպում է չոր, ժայռոտ, կավե, լավայի կամ կորալե րիֆային վայրերում: Սա Շատ խոցելի տեսակ է, հավանական է, որ մոտ ապագայում վերանա:

Moss Rose, Portulaca Grandiflora ‘Tequila Cherry’

Հղումներ

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *